بایوس و UEFI چه کاری انجام میدهند، و چه زمانی نیاز به تنظیم آنها داریم؟
هنگامی که در کامپیوتر شما سیستم عاملی نصب نباشد، هنگام روشن شدن آن تنظیمات بایوس بالا میاید. هنگام نصب بودن سیستم عامل هم، بایوس قبل از بوت سیستم عامل، قطعات سیستم شما را چک میکند که سالم باشند و در صورت سالم بودن سیستم عامل را از طریق هارد بوت میکند.
کامپیوتر های جدید اکثرا دارای فرمور (FirmWare) UEFI هستند، که به دنباله موفقیت بایوس ها طراحی شده است. البته بایوس و UEFI بسیار به هم شبیه هستند و حتی به صفحه UEFI کامپیوتر های جدید هم هنوز همه بایوس میگویند.
توضیح بایوس و UEFI
بایوس مخفف چهار کلمه “Basic Input/Output System” است که به معنی سیستم ورودی/خروجی عمومی است. بایوس یک فرمور است که در یک چیپست در مادربرد ذخیره شده. سیستم را که روشن میکنید اول از همه چیز بایوس قطعات را چک میکند و در صورت نبود مشکل، به سراغ هارد میرود تا سیستم عامل را بوت کند.
UEFI نیز مخفف چهار کلمه “Unifined Extensible Firmware Interface” است که به معنی "رابط فرمور توسعه پذیر" است. این نوع از فرمور در پی موفقیت بایوس ساخته شد. UEFI از هارد ها و یا پارتیشن های بوت تا 2 ترابایت پشتیبانی کرده و از وجود چهار پارتیشن در یک درایو نیز پشتیبانی میکند. و همچنین سرعت بوت بالاتری دارد.
UEFI قابلیت های دیگری هم دارد. برای مثال در UEFI قابلیت “Secure Boot” وجود دارد که از آسیب وارد شدن به سیستم توسط ویروس ها جلوگیری میکند.
تفاوت چندانی ندارد که کامپیوتر شما دارای بایوس و یا UEFI باشد. هر دو به نوعی نرم افزار هایی هستند که حین روشن شدن سیستم اولین نرم افزاری هستند که به کار میفتند. در هر دوی این ها میتوان تغییراتی ایجاد کرد. مانند تغییر ترتیب بوت، تنظیمات برای اورکلاک، رمزنگاری کامپیوتر با یک رمز که حین بوت باید وارد کرد، و...
چگونه وارد محیط بایوس و UEFI شویم؟
برای دسترسی به تنظیمت بایوس و یا UEFI اگر کامپیوتر شما خاموش است آن را روشن کنید. و یا اگر روشن است باید آن را ریستارت کنید.
در اکثر کامپیوتر ها برای ورود به بایوس سیستم باید کلید “F2” و یا “Delete” را فشار دهید.
اگر با این کلید ها نتوانستید وارد محیط بایوس و یا UEFI شوید، دفترچه راهنمای مادربرد خود را بخوانید.
در ویندوز 8 و ویندوز 10 میتوانید کلید Shift را نگه دارید و سپس بر روی ریستارت بزنید تا وارد محیط تنظیمات سیستم شوید، و سپس در بین تنظیمات گزینه ورود به بایوس را بزنید.
در منوی تنظیمات به ترتیب به مسیر Troubleshoot > Advanced Options > UEFI Firmware Settings بروید.
چگونه در تنظیمات بایوس و یا UEFI تغییرات اعمال کنیم؟
تنظیمات بایوس و UEFI مادربرد های مختلف متنوع است. در بایوس رابط کاربری متنی است و همه چیز به حالت متن هستند.
اما در UEFI رابط کاربری گرافیکی بوده و کار را بسیار آسان تر کرده است.
در این محیط میتوانید با استفاده از موس و کیبورد به انجام کار و تغییرات در سیستم بپردازیدو اما مواظب باشید تا تنظیمات مهم را دستکاری نکنید.
البته چیزهایی مانند تغییر ترتیب بوت مشکلی ندارد. اما تنظیماتی هستند که تغییر در آنها ممکن است موجب ایراد در سیستم شود.
با رفتن بر روی هر بخشی، توضیحات مختصری هم درباره آن در یکجا از صفحه نمایش نمایان خواهد شد که کارکرد آن را توضیح میدهد.
اگر تنظیماتی که به دنبالشان هستید را نمیتوانید بیابید، کافیست یا به سایت سازنده مادربرد خود بروید و یا به سراغ دفترچه راهنمای مادربرد بروید.
هنگام خروج از مادربرد و یا UEFI هم میتوانید تغییراتی که اعمال کردید را ذخیره و یا رد کنید تا ذخیره نشوند.
گزینه ای هم به نام Reset to Deafult Settings UEFI وجود دارد که تنظیمات بایوس را به حالت اول بازمیگرداند.
این مطلب مربوط به موضوع تفاوت بایوس و UEFI میباشد.