معرفی انواع نسخه های لینوکس

در دهه هفتاد میلادی سیستم عامل یونیکس توسط کنت تامسون، دنیس ریچی، برایان کرنیگان در آزمایشگاه های AT&T Bell Labs معرفی شد. پیش از آن و در سال 1972 میلادی زبان برنامه سازی سی توسط دنیس ریچی و همکارانش توسعه داده شده بود و در سال 1973 یونیکس با زبان سی نوشته و معرفی شد. یونیکس های اولیه بدون واسط گرافیکی بوده و برای اهداف شبکه استفاده می شدند. هر کسی می توانست با پرداخت هزینه ای به کد منبع آن دسترسی داشته و آن را مطابق با نیاز خود تغییر و توسعه دهد. از این رو از یونیکس اولیه سیستم عامل هایی مانند BSD که برگرفته از Berkeley Software Distribution است ایجاد شدند.

BSD هسته ای مانند یونیکس داشته و این یعنی از ساختار سیستم فایل و دستور های مشابه یونیکس اولیه بهره می برد. BSD که به یونیکس برکلی معروف است خود منجر به توسعه سیستم عامل های مشابهی شد که می توان به FreeBSD اشاره کرد. تفاوت BSD اولیه و مشتق شده آن یعنی FreeBSD در رایگان و آزاد بودن FreeBSD است. به هر حال یونیکس و ساختار آن به صورت یک معماری برای توسعه سیستم عامل های دیگر شد به طوری که پروفسور تتنبام برای آموزش و نوشتن کتاب خود درباره اصول طراحی سیستم عامل ها سیستم عامل آموزشی و کوچک خود را به نام مینیکس (Minix) را نوشت و کد های آنرا برای تدریس در کتاب خود انتشار داد. Minix یعنی Mini Unix یا یونیکس کوچک و امروزه نسخه 3 آن قابل دانلود است.

اما لینوکس از کجا سر در آورد؟ بر خلاف تفکر معمول درباره لینوکس، باید بگوییم لینوکس یک سیستم عامل نیست بلکه نام یک هسته آزاد و رایگان (توجه کنید رایگان بودن با آزاد بودن متفاوت است) است که توسط آقای لینوس توروالدز در سال 1991 از کد های مینیکس ایجاد شد. پیشتر از لینوس توروالدز، آقای ریچارد استالمن جنبشی به نام Gnu را به راه انداخته بود که در آن برنامه نویس ها کد ها و برنامه های نوشته خود را به صورت رایگان و آزاد در اختیار همگان قرار می دادند. اما جای یک هسته برای ایجاد یک سیستم عامل آزاد و رایگان که برای مصارف شخصی و PC ها قابل استفاده باشد، خالی بود که با انتشار هسته 0.1 لینوکس، امکان به وجود آوردن یک سیستم عامل فراهم شد.

در واقع سیستم عامل لینوکس را باید گنو لینوکس بخوانیم. نخستین توزیع لینوکسی از تجمیع هسته لینوکس و ابزار های گنو ایجاد شد و قابلیت نصب و استفاده را داشت، slackware بود که هنوز هم توسعه داده می شود. لینوکس خصوصیات یونیکس مانند دستور ها و ساختار سیستم فایل آنرا به ارث برد و از این رو آنرا شبه یونیکس می نامند. لینوکس در ابتدا به صورت متنی بود و از این رو بر خلاف رقیب خود یعنی ویندوز و نسخه های نخستین آن که رابط گرافیکی داشتند، نتوانست به خوبی در میان کاربران جا باز کند. اما امروزه توزیع هایی مانند ابونتو، فدورا به عنوان توزیع هایی برای مصارف شخصی با میزکار هایی جذاب جای پای خود را میان کاربران شخصی باز کرده اند.

انواع توزیع ها و انتخاب یک توزیع یا Distribution از لینوکس:

نسخه های متعدد و متفاوتی از لینوکس وجود دارد، هسته این سیستم عامل را می توان به دلخواه تغییر داد و دستکاری کرد و به همین دلیل هر کس یا هر شرکتی می تواند نسخه لینوکس مخصوص به خود را توزیع و روانه بازار کند، به هر یک از از این نسخه های متفاوت یک توزیع یا Distribution از لینوکس گفته می شود. بر خلاف سایر سیستم عامل هایی که در بازار هستند و توسط یک شرکت کنترل، توزیع و مدیریت می شوند هسته لینوکس بصورت متمرکز مدیریت نشده است و استفاده و تغییر دادن آن نیز آزاد است. برخی از سازمان ها برنامه نویسانی دارند که لینوکس را برای سازمان خود بصورت خاص تغییر می دهند و این نسخه صرفا در اختیار همان سازمان قرار دارد، توجه کنید که به این محصول توزیع یا Distribution گفته نمی شود، یکی از ملاک هایی که ما می توانیم به یک محصول Distribution بگوییم این است که محصول بصورت عمومی و رایگان ارائه شود.

معمولا توزیع ها برای استفاده در موارد خاص و به دلایل خاص ایجاد می شوند و برای برطرف کردن یک نیاز طراحی می شوند. نسخه های متعددی از لینوکس وجود دارد که برای مثال بصورت ویژه برای نصب بر روی سرور ها و ارائه سرویس هایی با حجم کاری بالای وب به کار می روند، این نسخه برای پردازش ترافیک های سنگین وب طراحی می شود. برخی از این نسخه ها کاربردهای شبکه ای دارند و در جایی استفاده می شوند که امنیت یک اولویت به حساب می آید.

در واقع لینوکس امروزه به عنوان هسته اصلی بسیاری از فایروال های پیشرفته مورد استفاده قرار می گیرد! جالب اینجاست که نسخه هایی از لینوکس وجود دارند که می توان آنها را بر روی یک سیستم عامل دیگر مثل ویندوز نصب کرد و کاربران ویندوز می توانند بصورت همزمان از لینوکس و ویندوز استفاده کنند. در این میان نسخه هایی از لینوکس نیز وجود دارد که بر روی کامپیوترهای Macintosh نصب می شوند.

همچنین یکی دیگر از محل هایی که لینوکس بسیار به چشم می آید در Device ها یا تجهیزات شبکه است. برای مثال در Router ها، Switch ها، سیستم های تلفن، گوشی های هوشمند، سیستم های GPS و چیزهایی شبیه به آن، این لینوکس است که هسته اصلی تمامی آنها را ایجاد کرده است. حتی نامگذاری هایی که برای انواع توزیع های لینوکس وجود دارند نیز بسیار متنوع و در برخی اوقات بامزه هستند مثلا نسخه لینوکسی به نام SAMURAI وجود دارد. توزیع هایی از لینوکس نیز وجود دارند که بصورت ویژه برای استفاده در PC ها طراحی شده اند و مورد استفاده قرار می گیرند.

خوب از چه نسخه و توزیعی باید استفاده کنیم؟ این انتخاب کاملا بستگی به این دارد که شما از لینوکس چه انتظاراتی دارید، و در جواب به این سئوال یک جمله می توان گفت، بستگی دارد. برای اینکه بتوانید یک نسخه متناسب با نیاز خود انتخاب کنید بایستی سئوالات زیر را ابتدا از خود بپرسید و بر حسب آن توزیع لینوکس مورد نظرتان را را انتخاب کنید:

آیا پایه و اساس کد توزیع مورد نظر قابل اتکا و اعتماد است؟
آیا مرتبا مورد تغییر واقع می شود؟
آیا بروزرسانی بسته های نرم افزاری آن راحت است؟ (مثلا قابلیت های Apt-Get در Debian و Yum در Red Hat)
آیا بروز رسانی آن از یک نسخه به نسخه بالاتر راحت است؟
آیا برنامه نویس های زیادی برای آن نرم افزار تولید کرده اند؟

فراموش نکنید که هیچ نسخه بهترینی در لینوکس وجود ندارد. برای درک بهتر این موضوع به این مثال توجه کنید: شما وقتی که به کوهنوردی می روید، کفش کوهنوردی، کوله، لباس بادگیر و ضد آب می پوشید، وقتی برای یک مهمانی دعوت می شوید کت و شلوار و کفش رسمی می پوشید و وقتی هم که به ورزش می روید لباس گرمکن و کفش ورزشی به پا می کنید و در نهایت برای انجام کارهای روزمره خودتان هم لباس مخصوص خود را دارید. این دقیقا چیزی است که در لینوکس مشاهده می کنید، اینکه چه نسخه ای از لینوکس جوابگوی کار شما است کاملا به این بستگی دارد که شما از لینوکس چه انتظاری دارید و در کجا می خواهید از لینوکس استفاده کنید؟ لینوکس برای هر محیطی یک محصول ویژه آن دارد.

اکثر کاربران لینوکس ترجیح می دهند که از نسخه های شناخته شده لینوکس استفاده کنند. این نسخه ها معمولا دارای پشتوانه قویتری نسبت به تیم های پشتیبانی سایر توزیع های لینوکس هستند. یکی از دلایلی که از سیستم عامل های مایکروسافت بیشتر استفاده می شود این است که یک شرکت قوی پشتیبان دارد و این یک معیار مهم برای انتخاب یک سیستم عامل می باشد. همیشه بین این سیستم عامل ها و طرفداران آن ها حرف و حدیث های زیادی وجود دارد اما معمولا بیشترین تخریب در این میان را شرکت مایکروسافت انجام می دهد و سعی بر این دارد که به مردم القا کند که سیستم عامل لینوکس ، سیستم عامل قابل اعتمادی نیست و شما نیازی به این سیستم عامل ندارید.
در ادامه به معرفی نسخه های محبوب و قابل اتکای لینوکس می پردازیم:

به طور کلی می توان اکثر توزیع ها را به دو دسته مبتی بر Debian  یا مبتنی بر Red Hat تقسیم بندی کرد.
 

توزیع‌های معروف لینوکس

Redhat: یکی از پرطرفدارترین و معروف ترین توزیع های لینوکس می باشد که کاربرد تجاری داشته و بیشتر جهت مصرف در سیستم های سرویس دهنده استفاده می شود و شرکت های بزرگ سخت افزاری مانند IBM و Dell در سیستم های خود پشتیبانی می کنند.

Ubuntu: عضو تيم توسعه Debian و در آن فايرفاكس و  Open Office به کاربر ارایه گردیده است. این توزیع یک توزیع رایگان می باشد و مخصوص استفاده خانگی است.

Arch Linux: یک توزیع که بر پایه قوانین KISS بنا شده همراه با سیستم انتشار Rolling.

Slackware: اين توزيع لينوكس بيشتر براي حرفه اي هاست چون تمام مراحل پيكربندي كاملا دستي واز طريق خط دستوري انجام میشود.

CentOS: یک توزیع که از همان سورسی که redhat استفاده می‌کند، مشتق شده است، توسط یک گروه داوطلبی که به آن اختصاص داده شدند، نگهداری می‌شود همراه با سازگاری 100% با ورژن Redhat و یک ورژن به روز رسیده شده که همیشه به‌طور 100% سازگار و همراه نیست.
 
Debian: یک توزیع غیر تجاری که توسط جامعه‌ای از توسعه دهنده‌های داوطلب نگهداری می‌شود که تعهد قوی ای به قوانین نرم ‌افزارهای آزاد دارند.
 
Fedora: یک توزیع بر پایهٔ جامعه است که توسط Red hat سرپرستی می‌شود. اين توزيع كه مي توان گفت از Redhat گرفته شده براي كاربران معمولي لينوكس داراي پيچيدگي هاي بيشتري است، اما نقطه قوت آن را مي توان در نوآوري در طراحي و پشتیبانی گستره وسيعي از نرم افزارهاي مبتني بر لينوكس در Fedora دانست.
 
Gentoo: روش نصب در اين توزيع اگرچه در آغاز به شکل كامپايل كردن بود اما بعدا امكان افزودن پکیچ RPM به آن افزوده شد.
 
Knoppix: اولین توزیع سی دی زنده، که کاملا از یک رسانهٔ قابل حمل اجرا می‌شود. بدون نصب در دیسک سخت. از Debian گرفته شده و  اين توزيع پس ازبوت شدن در كامپيوتر كاربر، بسياري از انواع نرم افزارهاي ريزودرشت مانند چندين مرورگر اينترنتي، چندين برنامه office را به وي ارائه مي كرد بطوري كه كمتر  كاربري لازم مي دانست برنامه اي را نصب نمايد.
 
Mandriva: یک توزیع گرفته شده از Redhat  که در فرانسه و برزیل محبوب می باشد، امروزه با همان نام و به ‌وسیله یک شرکت فرانسوی اداره می‌شود. اين توزيع امروزه يكي از لينوكس هايی با محيط زيبا و قابل اطمينان است كه از برنامه Rpm Drake  براي نصب آسان بسته هاي RPM استفاده ميكند.
 
OpenSUSE: اين توزيع هم به مانند Ubuntu هم باميزكار GNOME و هم KDE ارائه مي شود. در واقع هر یک از اسامی که در بالا در زمینه سیستم عامل لینوکس گفته شد بر اساس نام شرکت یا سازمانی است که این توزیع را تولید کرده است، برای مثال Redhat یک شرکت است. همانطور که گفته شد توزیع های لینوکس بسیار گسترده اند و حتی لینوکس هایی وجود دارند که بر اساس منطقه یا زبان یا کشور خاصی بومی سازی شده اند، حتی در ایران نیز ما نسخه های بومی سازی شده از همین لینوکس را داریم که بعضا برخی اوقات از آنها به عنوان سیستم عامل ملی نیز نام برده می شود، در پایین لیستی از نسخه های لینوکسی که به زبان پارسی بومی سازی شده اند را به همراه توضیحات مختصری می توانید مشاهده کنید:

1. آریوس لینوکس یا Arios: آریوس از دو کلمه آریو و OS تشکیل شده‌است و آریوس را می‌توان سیستم عامل آریایی و یا سیستم‌ عاملی از ایران ترجمه کرد. آریوس یک بسته‌بندی مجدد (Remix) از توزیع اوبونتو است. برنامه‌های اضافی، تقویم خورشیدی، قلمهای پارسی و اشعار شاعران ایرانی از جمله امکاناتی است که به آریوس اضافه می‌شود. آریوس تلاش می‌کند برنامه‌های نوشته شده به دست برنامه‌نویسان ایرانی را ترویج نماید. (به نقل از ویکیپدیا فارسی)

2. پارسیدورا Parsidora: پارسیدورا یک سیستم عامل بر پایه گنو/لینوکس است که شامل مجموعه ای از آخرین نرم افزارهای آزاد و منبع باز می باشد. پارسیدورا نسخه ترکیبی و برگرفته شده از فدورا است. این توزیع کاملا سازگار با فدورا است. در این توزیع سعی شده است که نیاز های کاربران فارسی زبان و ایرانیان به طور مناسبی پاسخ داده شود. پارسیدورا همیشه برای هر کسی برای هر استفاده، ویرایش و پخش آزاد است.

3. پارسیکس Parsix: نام یک توزیع زنده از گنولینوکس است که برگرفته از گنولینوکس کانوتیکس و مبتنی بر دبیان می‌باشد و از میزکار کامل گنوم به عنوان میزکار پیش‌گزیده استفاده شده‌است و کلیه بسته‌های نرم‌افزاری لازم برای یک توزیع مخصوص میزکار را داراست. علاوه بر زبان‌های متعدد، پارسیکس به‌طور پیش‌گزیده از صفحه کلید فارسی پشتیبانی کرده و می‌توانید در آن فارسی تایپ نمایید. پارسیکس را می‌توانید بر روی دیسک سخت خود نصب کرده و از آن به عنوان سیستم‌عامل کامپیوتر خود استفاده کنید. پارسیکس گنو/لینوکس ابتدا برای کاربران فارسی زبان طراحی شده‌ بود ولی در حال حاضر دارای جامعه کاربری فعال از سرتاسر جهان می‌باشد.

4. لینوکس شریف: نام توزیعی دو زبانه (فارسی انگلیسی) از لینوکس است که بر پایهٔ گنولینوکس بنا شده‌است. این توزیع که در شرکت فارسی‌وب شریف با توجه به نیازهای بومی کاربران ایرانی و فارسی‌زبان تهیه شده، پس از طی مراحل آزمون نسخه‌های آزمایشی، در 7 خرداد 1385 به طور رسمی در دانشگاه صنعتی شریف معرفی شد. نسخهٔ 2 این توزیع بر پایهٔ فدورا کر 4 بنا شده است که بنا به استانداردهای امروزی، نسخه‌ای بسیار قدیمی به حساب می‌آید. استفاده از ابزارهای قدیمی چون فایرفاکس 1، کرنل 2.6.16 و اپن آفیس 2، آن را برای استفاده امروزی غیرکارامد می‌سازد. در این توزیع از محیط رومیزی گنوم که 76.48 درصد آن به فارسی ترجمه شده، استفاده می‌شود.

5. سیستم عامل گیکس: سیستم عامل گیکس (Gix OS) توسط تعدادی از کاربران گیلانی و بر پایه سیستم عامل دبیان و با متد لینوکس از پایه ساخته شده است. گیکس از ترکیب سه واژه انگلیسی Linux,Guilan و Geek تشکیل شده است. در تاریخ 13 مهر 1391 نسخه 9 سیستم عامل گیکس از سوی گروه کاربران گنولینوکس گیلان به طور رسمی جهت تست و استفاده گسترش دهندگان با اسم رمز وارش (به معنای: باران) در همایش اولین انتشار این سیستم عامل، در شهر رشت منتشر شد.

همزمان با انتشار این سیستم عامل وبگاه آن به نشانی GixOs.ir جهت معرفی، رفع باگ، پشتیبانی و ... در دسترس کاربران قرار گرفت. سیستم عامل گیکس با ویژگی های همچون نصاب فارسی، مستندات آموزشی فارسی چند رسانه ای، استفاده از برنامه های کاربردی گنولینوکس، قلم های فارسی، تقویم فارسی، لغت نامه و ... منتشر شده است که در بین خیل عظیم نسخه های موجود برخی از ویژگی های معرفی شده، منحصر به فرد می باشد.

6. جبیر او اس Jabir OS: سیستم عامل جبیر یا جبیر او اس گنو/لینوکس یک توزیع ساده و کارامد مبتنی بر اوبونتو بوده و توسط تیمی از نوجوانان توسعه می یابد.

7. زمین Xamin: زمین، یک سیستم عامل خاص کارساز برپایه توزیع بالادست دبیان است که با توجه به نیازهای بومی و یا خاص مراکز مختلف، بومی سازی شده است. این سیستم عامل کاملا آزاد و متن باز است و به شکل آزاد و متن باز توسعه داده خواهدشد.

آموزش کامل نصب لینوکس ردهت (قسمت اول)

● راهنمای پیشرفته نصب لینوکس ردهت نسخه 8

● هشدار: اگر شما مایلید از سیستم عامل ویندوز و لینوکس بصورت در کنار هم در یک سیستم استفاده کنید، سعی کنید ابتدا ویندوز را نصب نموده و سپس لینوکس ردهت را نصب نمایید. برخی از نسخه های ویندوز با دستکاری MBR دیسک سخت باعث میشوند تا لینوکس ردهت از کار بیافتد. اگر ویندوز یا لینوکس ردهت را نصب کردید و پس از نصب متوجه شدید که یکی از سیستم عاملها کار نمی کند، هول نشده و عملیات نصب را مجددا انجام ندهید. شما میتوانید این اشکال را با بوت توسط دیسک بوت لینوکس ردهت و با استفاده از فرامین نصب گراب یا لیلو سیستم عامل مورد نظر را فعال نموده و این اشکال را برطرف نمایید. در صورتی که قادر به این کار نیستید از یک حرفه ای کمک بگیرید.

● انتخاب یک روش نصب:
لینوکس ردهت روشهای بسیار متنوع و قابل انعطافی برای نصب سیستم عامل ارائه نموده است. البته توصیه میشود که لینوکس را از روی CD نصب نمایید. ولی اگر شما CD های لینوکس ردهت را ندارید و یا کامپیوتر شما فاقد درایو CD ROM است، میتوانید با استفاده از روشهای دیگر، اقدام به نصب سیستم عامل کنید. همچنین امکان چندین نوع نصب وجود دارد.

ابتدا باید مشخص نمایید که در حال نصب بصورت نصب جدید یا ارتقا هستید. اگر میخواهید نسخه قدیمی تر موجود روی سیستمتان را ارتقا دهید، برنامه نصب فایلهای پیکربندی و اطلاعات شما را دست نخورده باقی خواهد گذاشت. این نوع نصب از نصب جدید طولانی تر خواهد بود. یک نصب جدید ابتدا تمام اطلاعات موجود را پاک کرده و عمل نصب را انجام میدهد. بهCDشما میتوانید لینوکس ردهت را از محل های زیر نصب نمایید. هر نوع نصب غیر از نصب از روی CD نیاز به دیسکت بوت نصب لینوکس ردهت خواهد داشت :

سرویس دهنده HTTP : به شما امکان نصب از یک آدرس وب را خواهد داد.

سرویس دهنده FTP : به شما امکان نصب از یک سایت FTP را خواهد داد.

سرویس دهنده NFS : میتوانید از روی دایرکتوری های به اشتراک گذاشته شده روی کامپیوترهای دیگر موجود در روی شبکه با استفاده از سیستم فایل شبکه (Network File System) برای نصب استفاده نمایید.

دیسک سخت : اگر یک کپی از فایلهای نصب لینوکس ردهت را روی دیسک سخت خود داشته باشید میتوانید برای نصب از آن استفاده کنید. البته باید روی پارتیشنی غیر از پارتیشنی که برای نص انتخاب نموده اید قرار داشته باشند.

● انتخاب سخت افزار مورد نیاز:
ممکن است این واقعا یک انتخاب نباشد. ممکن است یک کامپیوتر قدیمی در کنار خود داشته باشید که مایل باشید لینوکس ردهت را روی آن نصب نمایید. و یا ممکن است یک ایستگاه کاری وحشتناک داشته باشید که بخواهید لینوکس ردهت را روی یکی از پارتیشن های آن نصب نمایید. برای نصب نسخه PC لینوکس face="Tahoma">:

● پردازنده سازگار با x86 : کامپیوتر شما به یک پردازنده سازگار با اینتل نیاز دارد. مانند برخی سیستم عامل های تجاری، شما به جدیدترین پردازنده های موجود برای نصب لینوکس ردهت نیاز ندارید (البته اشکالی ندارد!). شما میتوانید لینوکس ردهت را روی پردازنده های قدیمی هم اجرا نمایید. من حتی پردازنده 80386 اینتل را در لیست سازگاری سخت افزارهای آن دیده ام ولی هرگز سعی نکرده ام لینوکس ردهت را روی کامپیوتری با آن مشخصات نصب نمایم!

● درایو فلاپی و یا CD ROM : شما باید قادر باشید هنگام فرایند نصب کامپیوتر خود را با یک فلاپی دیسک و یا درایو CD ROM بوت نمایید. اگر درایو CD ROM ندارید (در محیطهای شبکه و یا کامپیوترهای قدیمی) به یک ارتباط شبکه برای نصب از روی شبکه و یا کپی محتویات CD های نصب بر روی دیسک سخت سیستم خود دارید.

● دیسک سخت (Hard Disk) : شما به یک دیسک سخت و یا یک پارتیشن از دیسک سخت که حداقل 350 مگابایت فضا داشته باشد نیاز دارید. البته این فضا فقط برای حداقل نصب کافی خواهد بود. میزان حقیقی فضایی که نیاز خواهید داشت بستگی به نوع نصب شما دارد. نصب به صورت ایستگاه کاری به 1500 مگابایت و نصب بصورت کامل (تمام بسته های نرم افزاری موجود و کدهای منبع) به 3 گیگابایت فضا نیاز دارد.

● حافظه (RAM) : شما حداقل به 32 مگابایت رم برای نصب لینوکس ردهت نیاز خواهید داشت. اگر مایل به استفاده از محیطهای گرافیکی هستید 64 مگابایت لازم خواهد بود.

● صفحه کلید و مانیتور : شما به یک مانیتور و صفحه کلید برای نصب نیاز دارید. شما بعدا میتوانید لینوکس ردهت را از روی شبکه و با استفاده از ترمینال پوسته و یا ترمینال X به خوبی اداره نمایید.

نسخه هایی از لینوکس ردهت برای نصب روی ایستگاههای کاری مبتنی بر پردازنده های آلفا (Alpha) و اسپارک (Sparc) وجود دارند.


اگر درایو CD ROM کامپیوتر شما به یک درگاه PCMCIA متصل است (در گاههای موجود روی کامپیوتر های کیفی) شما باید پشتیبانی از PCMCIA را در هنگام نصب فعال نمایید. پشتیبانی از PCMCIA فقط برای کامپیوترهای مبتنی بر پردازنده های سازگار با اینتل موجود است.

اگر کامپیوتر کیفی شما مجهز به یک درایو CD ROM است، شما میتوانید بدون نیاز به انجام کار خاصی لینوکس ردهت را روی آن نصب نمایید. در صورتی که کامپیوتر کیفی شما فاقد درایو CD ROM است، شما باید لینوکس ردهت را از روی درایوی که به درگاه PCMCIA آن متصل است نصب نمایید.

درگاههای PCMCIA به شما امکان اتصال دستگاههای مختلف به کامپیوتر کیفی با استفاده از کارتهایی به اندازه کارت اعتباری میدهند. لینوکس از صدها دستگاه مختلف PCMCIA پشتیبانی میکند. شما میتوانید از درگاه PCMCIA کامپیوتر کیفی خود برای نصب لینوکس ردهت از انواع مختلفی از دستگاهها شامل :

1) درایو CD ROM

2) کارت شبکه  استفاده نمایید. در صورتی که مایلید بدانید کدامیک از دستگاههای PCMCIA در لینوکس پشتیبانی میشوند، فایل SUPPORTED.CARDS واقع در مسیر /usr/share/doc/kernel pcmcia cs را ببینید. در هر صورت جهت استفاده از این درگاه برای نصب لینوکس به دیسکت پشتیبانی آن نیاز دارید. چگونگی ایجاد این دیسکتها بعدا شرح داده خواهد شد.


● شروع نصب:
اگر فکر می کنید نوع نصب مورد نیاز خود را انتخاب کرده اید، میتوانید نصب را شروع کنید. در بیشتر بخشها شما میتوانید با کلیک روی دگمه بازگشت (Back) انتخابهای قبلی خود را تغییر دهید. البته پس از اینکه مرحله کپی بسته های نرم افزاری روی دیسک سخت شروع شد، دیگر امکان بازگشت وجود ندارد. در صورتی که نیاز به تغییری داشته باشید، باید آنرا پس از اتمام نصب لینوکس و از داخل خود سیستم عامل انجام دهید.

● دیسکCD ROM نصب را داخل درایو قرار دهید

اگر عمل نصب را از دیسک سخت و یا شبکه انجام میدهید، میتوانید بجای آن از دیسکت بوت استفاده نمایید. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ایجاد دیسکهایی که نیاز دارید، به بخش ایجاد دیسکهای نصب مراجعه نمایید.

● کامپیوتر خود را بوت کنید

هنگامی که صفحه خوشامد گویی لینوکس ردهت را مشاهده کردید به مرحله بعدی وارد شوید.

● سایر مقالات مرتبط با این موضوع

آموزش کامل نصب لینوکس ردهت (قسمت دوم)

ـ نکته: اگر شما صفحه خوشامد گویی را نمی بینید، ممکن است درایو CD ROM شما قابل بوت نباشد. فعال کردن گزینه بوت از روی درایو CD ROM و یا ایجاد دیسکت های بوت میتواند به شما برای ادامه نصب کمک کند. برای فعال کردن گزینه بوت از روی CD ROM به صورت مقابل عمل کنید : کامپیوتر خود را راه اندازی کرده و در صفحه نخستین پیامی برای ورود به صفحه نصب (setup) خواهید دید. برای ورود به برنامه نصب بایوس کافی است کلیدهای F1 یا F2 ویا DEL را فشار دهید. در گزینه های موجود به دنبال موردی با عنوان Boot Options و یا Boot From و یا چیزی مشابه آن بگردید. پس از آنکه آنرا پیدا کردید، اولویت نخست آنرا روی درایو CD ROM تنظیم کنید. تغییرات را ذخیره کرده و خارج شوید.

اگر نصب با موفقیت انجام شد شما میتوانید گزینه های بایوس را به حالت اول برگردانید. در صورتی که حتی با تنظیم این گزینه ها امکان بوت از روی CD ROM وجود نداشت، باید دیسکتهای نصب را از روی فایلهای boot.img (برای کامپیوترهای معمولی)، bootnet.img (برای نصبهای از روی شبکه) یا pcmcia.img (برای کامپیوترهای کیفی) که روی CD نصب قرار دارند، ایجاد نمایید. چگونگی ایجاد این دیسکتها شرح داده خواهد شد. پس از ایجاد دیسکتها، آنها را در درایو قرار داده و کامپیوتر خود را بوت کرده و نصب را ادامه دهید.

● اعلان بوت

در جلوی اعلان بوت کلید Enter را برای ورود به نصب گرافیکی، فشار دهید. در صورتی که کامپیوتر شما اجازه نصب بصورت گرافیکی (رنگ بیتی و وضوح 800 در 600 پیکسل) را نمی دهد، به قسمت "انتخاب انواع دیگر نصب" مراجعه نمایید. از شما خواسته میشود یک زبان انتخاب کنید.

● انتخاب انواع دیگر نصب:
در بیشتر کامپیوتر ها شما میتوانید به راحتی نصب را بصورت گرافیکی انجام دهید. برخی مواقع کارت گرافیکی شما ممکن است این حالت را قبول نکند. همچنین با اینکه هنگام نصب سخت افزار کامپیوتر شما شناسایی میشود،ممکن است برخی مواقع دیسک سخت، کارت شبکه و یا یکی از سخت افزارهای حیاتی دیگر شناسایی نشده و به اطلاعات مخصوصی هنگام بوت نیاز داشته باشد.

در اینجا لیستی از انواع گزینه هایی که شما میتوانید نصب لینوکس ردهت را بوسیله آن شروع کنید وجود دارد. پیشنهاد میشود در صورتی از این گزینه ها استفاده کنید که گزینه گرافیکی دچار اشکال شود (مانند هنگامی که صفحه از گاربیج پر شده و یا سخت افزار شناسایی نمی شود).

● text : شما میتوانید با تایپ text جلوی اعلان نصب بصورت متنی را آغاز نمایید. از این گزینه هنگامی استفاده نمایید که به نظر میرسد برنامه نصب نتوانسته کارت گرافیک شما را شناسایی نماید. با این نوع نصب برنامه نصب چندان خوشگل! نیست ولی بخوبی کار میکند.

● lowres : با این گزینه، برنامه نصب در وضوح 640 در480 پیکسل اجرا خواهد شد. این گزینه برای کامپیوترهایی است که کارت گرافیک آنها فقط این وضوح را پشتیبانی میکند.

● expert : در صورتی که حس میکنید برنامه نصب نمی تواند سخت افزارهای شما را به خوبی شناسایی کند از این گزینه استفاده نمایید. با این گزینه برنامه نصب به شناسایی سخت افزار نمی پردازد و شما میتوانید نوع ماوس، مقدار حافظه کارت گرافیکی و ... را شخصا انتخاب کنید.

● nofb : با این گزینه حالت frame buffer برای جلوگیری از برخی اشکالات در نمایش غیر فعال میشود.

● linuxdd : در صورتی که یک دیسک درایور لینوکس برای نصب دارید، از این گزینه استفاده نمایید.

همچنین شما میتوانید با اضافه نمودن گزینه های دیگری به اعلان بوت لینوکس، آنرا وادار به شناسایی صحیح سخت افزار خود نمایید. مثلا در صورتی که برنامه نصب اندازه دیسک سخت شما را تشخیص نمی دهد، میتوانید با مشخص کردن تعداد سیلندر، هد و سکتورها سایز آنرا تعیین کنید. شما به صورت زیر میتوانید گزینه های خود را به هسته لینوکس ارجاع دهید:

linux hd=720,32,64

در این مثال شما به هسته میگویید که دیسک سخت من دارای 720 سیلندر، 32 هد و 64 سکتور است. این مشخصات را میتوانید از روی مستندات موجود با دیسک سخت خود و یا از روی برچسب چسبانده شده روی آن بدست آورید.

● بررسی فایلها :
در لینوکس ردهت 8 قبل از شروع برنامه نصب، از شما پرسیده میشود که فایلهای نصب برای صحت و درستی آنها بررسی شوند یا خیر. در صورتی که مطمئن نیستید دیسکهای شما صحیح هستند یا نه، میتوانید با این گزینه آنها را بررسی نمایید. البته این کار زمانبر خواهد بود. در صورتی که به صحت آنها اطمینان دارید به سادگی گزینه Skip را انتخاب کنید تا برنامه نصب آغاز شود.

● صفحه خوشامد گویی :
این صفحه آغاز فرایند نصب را به شما اعلام میکند. فقط کافی است روی کلید Next کلیک نمایید.

● انتخاب زبان :
پس از آغاز برنامه نصب، اولین سوالی که پرسیده میشود، انتخاب زبان برنامه نصب است. زبان مورد نظر خود را انتخاب نموده و روی گزینه Next کلیک نمایید.

● انتخاب صفحه کلید :
نوع صفحه کلید خود را انتخاب نمایید. مثلا صفحه کلید 105 کلید و با کلیدهای انگلیسی.

● ماوس:
نوع ماوسی که سیستمتان نصب شده است را انتخاب نمایید. انواع ماوسهای درگاه سریال و PS/2 وUSB پشتیبانی میشوند. در صورتی که ماوس شما دو کلید دارد، میتوانید با انتخاب گزینه Emulate 3 buttons، هنگام استفاده با نگه داشتن کلید Shift، کلید سوم ماوس را شبیه سازی نمایید. کلید سوم توسط برخی از برنامه های کاربردی لینوکس مورد نیاز میباشد.

● انتخاب نوع نصب (Install Type) :
در این مرحله نوع نصب مورد نیاز برای خود را باید انتخاب نمایید. در صورتی که لینوکس اکنون روی سیستم شما نصب شده و مایلید آنرا به نسخه جدید ارتقا دهید، کافی است نصب نوع ارتقا (Upgrade) را انتخاب نمایید.

ـ نکته : برای نصب به صورت ارتقا، لینوکس موجود شما حداقل باید هسته نسخه 2.0 را داشته باشد. با نصب به صورت ارتقاع تمامی فایلهای پیکریندی شما بصورت filename.rpmsave ذخیره خواهد شد. محل این فایلها در مسیر tmp/upgrade.log نوشته میشود. برنامه ارتقا هسته جدید را نصب کرده و برنامه های نرم افزاری تغییر یافته را نیز نصب میکند. فایلهای اطلاعات شما بدون تغییر باقی خواهند ماند. این نصب زمان بیشتری نیاز دارد.

برای نصب بصورت جدید میتوانید یکی از گزینه های زیر را انتخاب نمایید . این گزینه ها به "کلاس های نصب" (Installation Classes) نیز موسوم هستند:

● ایستگاه کاری (Workstation): کامپیوتر شما را بصورت خودکار پارتیشن بندی نموده و بسته های نرم افزاری لازم برای یک ایستگاه کاری را نصب میکند. یکی از محیطهای گرافیکی GNOME و یا KDE نصب خواهند شد و برنامه X Window ساختارهای لازم برای اجرای آنها را فراهم میکند. محیطGNOME محیط گرافیکی پیش گزیده لینوکس ردهت است. شما میتوانید پس نصب محیط KDE را نیز نصب نمایید.

ـ هشدار :هر گونه پارتیشن لینوکس موجود روی دیسک سخت و فضای خالی دیسک سختتان به نصب Workstation و یا Personal Desktop اختصاص خواهند یافت. در صورتی که روی کامپیوترتان پارتیشن های ویندوز موجود باشند، برنامه نصب آسیبی به آنها نخواهد رساند و پس از نصب شما قادر خواهید بود از لینوکس در کنار ویندوز استفاده نمایید. در صورتی که هیچگونه فضای پارتیشن بندی نشده روی دیسک سخت شما وجود ندارد و تمام فضا به پارتیشن های ویندوز اختصاص داده شده، شما باید از ابزار FIPS که بعدا شرح داده خواهد شد استفاده نمایید. در غیر اینصورت شما تمام پارتیشن های ویندوز خود را از دست خواهید داد.

● سرویس دهنده (Server) : این نصب بسته های مورد نیاز جهت یک کامپیوتر سرویس دهنده را نصب میکند. (مانند برنامه های سرویس دهنده وب، پست الکترونیک، فایل و...). این نصب برنامه X Window را نصب نمیکند. در صورتی که نیاز به محیط گرافیکی دارید باید آنرا بعدا نصب نمایید و یا کار کردن با خط فرمان را یاد بگیرید! این نصب تمام اطلاعات موجود در دیسک سخت را پاک کرده و تمام دیسکها را به لینوکس اختصاص میدهد.

ـ هشدار : حواستان بود؟ اگر متوجه نشده اید : نصب بصورت سرویس دهنده تمام اطلاعات موجود روی دیسک سخت را پاک خواهد کرد! در صورتی که نیاز دارید پارتیشن های موجود ویندوز را حفظ نمایید، هنگام نصب پارتیشن بندی خودکار (Automatic Partitioning) را انتخاب نکنید و خودتان بصورت دستی فضاهای خالی را به لینوکس اختصاص دهید.

● کامپیوتر شخصی (Personal Desktop) : این نصب همانند نصب نوع ایستگاه کاری است با این تفاوت که برخی ابزارها که برای کامپیوترهای شخصی لازم نیستند را نصب نمیکند و در صورتی که لینوکس را روی یک کامپیوتر کیفی نصب میکنید، پشتیبانی از PCMCIA و مادون قرمز (IrDa) نیز فعال خواهد شد.

● نصب بصورت سفارشی (Custom) : با انتخاب این نوع نصب شما امکان انتخاب تک تک بسته های نرم افزاری مورد نیاز و پارتیشن بندی دستی را خواهید داشت.

ـ نکته : در صورتی که کاربری حرفه ای هستید، نصب نوع سفارشی را انتخاب نمایید. با این گزینه دست شما بازتر خواهد بود و از اینکه بهتر می فهمید هنگام نصب چه میگذرد حال بهتری خواهید داشت.

● سایر مقالات مرتبط با این موضوع