با ویندوز ویستا بیشتر آشنا شوید

● ویستا، ویندوزی امن

اگر نسخه اول ویندوز به اینترنت وصل شده است نصب کنید، کرم بلاستردر کمتر از یک دقیقه همه کامپیوتر را آلوده خواهد کرد و آن را از کار خواهد انداخت. مایکروسافت سعی کرد بطور جدی در زمینه امنیت در سرویس پک 1 و 2 ویندوز XP با فعال سازی فایروال ویندوز و ارتقاهای اتوماتیک به صورت پیش فرض، کار کند.

ویستا در حمله های مبتنی بر اینترنت به واسطه استفاده از ابزارهای ضد Spyware و ارتقای امنیت پیش فرض اینترنت اکسپلورر، بی مانند است. بخش جدید Spyware Protectionدر مرکز امنیتی ویندوز گزارش می کند که آیا دفاع کننده ویندوز (windows Defender)، که همان یوتیلیتی ضد Spyware ویستا می باشد (قبلا به عنوان Microsoft AntiSpyware شناخته شده بود)، اجرا می شود یا نه. بخش جدید امنیت عمومی رد یابی می کند که آیا تنظیمات امنیتی در IE به حداقل سطح نا امنی رسیده اند و در را به روی همه حمله های مربوط به مرورگر باز می کنند یا نه. نسخه IE ویستا حتی به شما اجازه دیدن وب را تا زمانیکه امنیت ناحیه ای اینترنت را به حد متوسط بالا برگردانید نمی دهد. اینکار با تنظیماتی مشابه آنچه در سرویس پک 2 XP برای تنظیمات حد متوسط صورت می گرفت، انجام می شود.

علی رغم این ارتقاها، ویستا در بستن یک شکاف امنیتی، حداقل برای کاربران کامپیوترهای متعارف کوتاهی کرده است. ویندوز مدت مدیدی است که به یک فایروال برای مسدود کردن ترافیکهای ورودی خروجی غیر مجاز، به منظور جلوگیری از ورود ویروسها، spyware، کرم ها و سایر malware ها با تحویل داده های خصوصی به سرورها یا گسترششان در سایر کامپیوترها، نیاز دارد. شبیه آنچه در ویندوز XP است، فایروال ویستا در مسدود کردن کرم بلاستر و حمله های ورودی بی نظیر است. وقتی نرم افزاری را نصب می کنید که اتصالات ورودی را قبول می کند(مانند مرورگر یا پیام رسانان فوری (Messenger)) فایروال از شما برای قبول یا مسدود کردن اتصال سوال می کند. اما اشتباه نکنید این سوال در امنیت اتصالات خروجی پرسیده نمی شود.

فایروال ویستا می تواند کنترل کند که آیا برنامه ها انحصارا اتصالات خارجی را آغاز می کنند یا نه، اما این ویژگی مشکلی را رفع نمی کند و خیلی مهم نیست. (مایکروسافت ادعا می کند که تنها بخش IT به چنین تنظیماتی نیاز دارد). با دقیق شدن در Local security Policy Setting در Administrative tools کنترل پانل، من توانستم ترافیک خروجی را مسدود کنم و استثناهایی را برای برنامه های خاص ایجاد کنم. اما این تنظیمات برای اغلب مردم ناشناخته و مشکل است. حال که فایروال ویستا این را جا انداخته است، به سادگی با نصب یک فایروال دو جهته مجانی ازدیگر شرکتها چون ZoneAlarm از ZoneLabs که همان چیزی است که ما به کاربران ویندوز XP امروزه توصیه می کنیم، این مشکل بر طرف خواهد شد.

● امکانات ویستا

در سال 2003 که اولین خبرها از ساخت یک ویندوز جدید از طرف مایکروسافت به گوش رسید ویندوز ویستا، با نام لانگهورن معرفی شد. از آن زمان تاکنون ویندوز ویستا تغییرات بسیاری را به خود دیده است که مهمترین آنها حذف شدن فرمت سیستمی جدید "WinFS" که قرار بود در آن استفاده شود، است.

همچنین شرکت مایکروسافت تصمیم گرفت معماری و ساختار سرویسهای وب خود را با استفاده از ابزار جدیدی به نام "Indigo" در ویندوز ویستا پایه گذاری کند و نهایتا آنکه موتور گرافیکی این سیستم عامل قرار است "Avalon" باشد.

در کنار این موارد ذکر شده، ویندوز ویستا شامل، بهینه سازی و افزایش کارکرد قسمتهای امنیتی، ساختار جدید جستجو، قابلیتهای بسیار زیاد جهت نصب بر روی کامپیوترهای قابل حمل و نظارت دقیق خانواده ها بر رفتار فرزندانشان در شبکه می شود.

به لطف استفاده از "Avalon" تغییرات گرافیکی زیادی را نیز در ویندوز ویستا شاهد خواهیم بود که گستره آنها از پنجره های نیمه شفاف گرفته تا آیکونهایی که اطلاعات فایل خود را به کاربر نشان می دهند، خواهد بود.

از دیدگاه تجاری، مایکروسافت اعلام کرده است ویندوز ویستا محیطی مناسب را برای انجام عملیات تجاری فراهم می آورد بخصوص هنگامی که با ویندوزهای دیگر تماس برقرار نماید.

مایکروسافت قصد دارد در ویندوز جدید ویستا، نرم افزارها و برنامه هایی مانند ضد کدهای جاسوسی، مرورگر صفحات وب اینترنت اکسپلورر نسخه 7.0 به همراه Windows Media Player11 و یک تقویم جدید که می تواند کاری را که Outlook Express در ویندوز XP انجام می دهد بر عهده گیرد را قرار دهد.همچنین است توانایی های دیگری مانند، پشتیبانی از پهنای IPv6، پشتیبانی از کامپیوترهای قابل حمل برخوردار از صفحه نمایش ذخیره (auxiliary display)، برنامه نویسی مجدد قسمت (synchronisation)، سیستم رمز گذاری جدید، بهینه ساز خودکار هارد درایو، فرایند Boot شدن امن که باعث می شود بجز افراد مجاز دیگران به اطلاعات سیستم دسترسی پیدا نکنند و دهها برنامه دیگر که شاید در مورد آنها تاکنون نشنیده باشید.

● تغییرات در ویستا

از مهمترین تغییرات در ویستا میتوان به برخورداری آن از ویژگی گرافیکی جدید به نام آولون Avalon و همچنین ارتقا مرورگر اینترنت اکسپلورر به نسخه 7 اشاره کرد.آولون با کد پیشین بخشی از ویندوز است که اکنون با نام جدید خود خط مشی ارائه ویندوز Windows Presentation Foundation شناسایی شده و شامل نحوه نمایش، دستیابی به کدهای برنامه نویسی و چگونگی ارتباط استفاده کننده با ویندوز در تشکیل و به وجود آوردن فایلهای تصویری، ویدیویی و متون نگارشی گوناگون میشود. آولون همچنین به برنامه نویسان کمک میکند تا رابطه دیجیتالی تجاری بین صاحبان کسب و کار با مشتری را طراحی کنند. آولون با به کارگیری تکنولوژی DirectX از حداکثر توانایی سخت افزارهای گرافیکی کامپیوترها مانند کارت ویدیو استفاده خواهد کرد.در اولین نگاه شکل و تصویر آیکونها در دسک تاپ ویندوز ویستا به وضوح دیده میشوند، بزرگ و کوچک کردن اندازه آیکونها در کنترل استفاده کننده است و تمام فایلهای بایگانی شده مانند فایلهای فتوشاپ به صورت شکل و تصویری از فایل دیده میشوند.

از دیگر تغییرات عمده ویندوز ویستا سیستم جستجوی سریع آن است و مانند موتور جستجوی ام اس ان با نام MSN Desktop Search به چشم میآید. جستجوی سریع Quick Search در تمام برنامه ها قابل استفاده است و پنجره کوچک جستجو را همیشه در کنار نوار آدرس میتوان یافت. جستجوی سریع در پائین دکمه استارت هم دیده میشود و در صورتی که نام نرم افزاری در آن تایپ شود بلافاصله موتور جستجو فایل اجرایی برنامه را در لیست یافته های خود قرار میدهد.بخش ویندوز اکسپلورر که مانند My Computer فایلها و فولدرهای موجود در سیستم را نشان می داد اکنون علاوه بر نشان دادن فولدرهای زرد رنگ نوع دیگری فولدر را هم در خود جای داده است. این فولدر جدید که به صورت مجازی تشکیل میشود میتواند بدون توجه به محل اصلی بایگانی فایلها آنها را با دسته بندی دیگری مانند عکس و نوشته، تاریخ و نویسنده موقتا در یک فولدر مجازی قرار دهد.به تعداد استفاده کنندگان از یک شبکه داخلی گروه جدیدی هم اضافه شده اند.

در سیستمهای عامل قبلی در هنگام شروع ویندوز هر استفاده کننده میتوانست با تایپ اسم رمز خود به کار با کامپیوتر بپردازد. گروه میهمان هم میتوانستند با یک رمز مشترک از شبکه استفاده کنند و مدیر شبکه Administrator هم نظارت و کنترل کامل بر تمام کامپیوترهای واقع در مدار شبکه را داشت. گروه جدید در ویندوز ویستا استفاده کننده محدود Limited Account نام دارند. آنها مجاز به اضافه کردن پرینتر هستند، اما نمیتوانند نرم افزار جدید نصب کنند. انجام هر گونه تغییری در ساختمان و تنظیم نمایشگر اینترنت فقط با موافقت مدیر شبکه انجام میشود.تغییر دیگر در سیستم فایر وال است. ویندوز اکس پی تنها میتوانست ترافیک و کدهای ورودی را کنترل کند، ویندوز ویستا علاوه بر ترافیک کدهای ورودی قادر است کدهای خروجی را نیز تحت نظر گرفته و با نظارت بر انتقال اطلاعات محیطی امن و ایمن در نمایشگر اکسپلورر به وجود آورد. از دیگر موارد امنیتی ویندوز ویستا همکاری با مرورگر اینترنت اکسپلورر در شناسایی سایتهای مظنون به جاسوسی با سیستم آنتی فیشینگ (دزدی اطلاعات شخصی مانند شماره کارتهای اعتباری و اسامی رمز) است.ویندوز ویستا بسیار سریعتر از نسخه های دیگر عمل کرده و در حدود 50 درصد بر سرعت آن افزوده شده است.

ابزار دیگری که در ویندوز ویستا مشاهده میشود امکان عیب یابی در هنگام ایست ناگهانی سیستم و یافتن دلایل سبب توقف کامپیوتر و شناسایی منشاء ایراد در شبکه است. همچنین ویندوز ویستا در صورتی که هارد دیسک کامپیوتر را در مرحله ی از کار افتادگی تشخیص دهد به کاربر هشدار خواهد داد تا به کپی فایلهای حساس اقدام کند. مایکروسافت پیش بینی میکند صاحبان ویندوز ویستا با در دست داشتن چنین ابزاری در حدود 52 درصد در هزینه های نگهداری سیستم صرفه جویی کنند.از جمله بخشهای تغییر یافته دیگر Control Panel ویندوز ویستا است که در آن مرتب کردن تصاویر و فایل های ویدیویی دچار دگرگونی شده و بر خلاف نسخه های پیشین ویندوز حالا استفاده کننده میتواند کنترل بیشتری به پخش فایلهای صوتی ویدیویی و تصویری خود داشته باشد و به دسته بندی موضوعی آنها بپردازد.

مرورگر جدید اینترنت هم به همراه ویندوز ویستا تحت نام اکسپلورر 7 عرضه خواهد شد و چون نسخه جدید مرورگر با ویندوز اکس پی سازگار است کمی پس از انتشار نسخه آزمایشی ویندوز ویستا نمایشگر اینترنت اکسپلورر 7 نیز در اختیار مردم قرار خواهد گرفت. مایکروسافت تاکنون جزئیات چندانی از اکسپلورر 7 در اختیار عموم قرار نداده است اما گفته میشود اکسپلورر دارای کارایی جدیدی مانند باز کردن چندین سایت اینترنت در یک پنجره که Tabbing خوانده میشود است. مشاهده چندین وبسایت در یک پنجره مدتهاست در مرورگر فایر فاکس قرار دارد. تاریخ عرضه عمومی اکسپلورر 7 از طرف مایکروسافت اواخر سال جاری مسیحی اعلام شده است.

بررسی و مقایسه ویندوز ویستا با ویندوز Xp

تنظیمات جدید Group Policy در ویستا:
در مقایسه با 2 Windows XP SP، ویندوز ویستا فیلدهای بسیاری در Group Policy اضافه کرده است. حدود 2400 نوع تنظیم در Group Policy Object برای کامپیوتر با ویندوز ویستا ساخته شده است.
ویستا تنها حدود 800 تنظیم اضافه می‌کند که در مقایسه با ویندوز 2 XP Service Pack به میزان نصف اضافه شده است. تعداد زیادی از این تنظیمات برای پاسخ به نیازهای کاربران به وجود آمده اند و بقیه برای پشتیبانی قابلیت های جدید ویندوز ویستا اضافه شده‌اند. بعضی از مهمترین این تغییرات در زیر بررسی می‌شود.

مدیریت توان (Power Management):
مهم‌ترین خواسته کاربران از زمان به وجود ‌آمدن Group Policy همواره قابلیت کنترل توان Power Management بوده است.
بالاخره مایکروسافت این قابلیت را در ویندوز ویستا اضافه کرد. از آن جا که مایکروسافت و EPA آزمایش و گزارش کرده‌اند که می‌توان با تنظیم توان کامپیوترهای رومیزی به ازای هر کامپیوتر در سال 50% صرفه جویی کرد؛ کنترل توان می‌تواند در مورد شرکت‌ها سریعا مؤثر واقع شود. بسیار ساده است! لزومی ندارد کامپیوترها همیشه با تمام توان (Full Power) کار کنند، در حالی که کارمندان اصلا در محل کار حضور ندارند. قبل از ویستا، شرکت‌ها باید از محصولات Desktop Standard و Full Armor استفاده می‌کردند تا بتوانند توان را برای ویندوز XP و 2000 بهینه کنند.

کنترل‌های نصب لوازم ‌(Device Installation Controls):
متخصصانIT که در زمینه امنیت در شرکت‌ها مشغول به فعالیت اند، در مورد لوازم ذخیره سازی قابل جابجایی (Removable Media Devices) بسیار حساسند.
به طور کلی این لوازم باعث ایجاد خطر جدی برای کامپیوترهای رومیزی و شبکه می‌شوند. بدون کنترل روی نصب و استفاده از این وسایل، کاربران می‌توانند باعث ورود ویروس، کرم و نرم‌افزارهای آسیب‌رسان با استفاده از این وسایل شوند. ویستا شامل تنظیماتی برای کنترل و نصب درایوهایUSB،CD-RW ، DVD-RW و لوازم قابل جابجایی دیگر نیز است.

تنظیمات امنیتی ‌(Security Settings):
در ویستا، مایکروسافت دو تکنولوژی امنیتی مرتبط را با هم ادغام کرده است Firewall و IPSec استفاده از IPSec با Firewall برای مراقبت از کامپیوترها بسیار مفید خواهد‌ بود. ارتباط server-to-server روی اینترنت، کنترل سطوح دسترسی کامپیوترها به منابع شبکه با توجه به سلامت آن‌ها و استفاده از منابع با توجه به درخواست‌های متداول، از جمله کاربردهای این نوع مراقبت است. از آن‌‌جایی که این تنظیمات امنیتی برای هر کامپیوتر مهم است، منطقی به نظر می‌رسد که در Group Policy جایی برای آن باز شده باشد.

مدیریت چاپگرها با توجه به موقعیت در شبکه‌:
می‌توان گفت مدیریت چاپگر، کابوس‌ همه مدیران شبکه است. با وجود شرکت‌های دارای کامپیوترهای قابل حمل و حرکت کاربران از ساختمانی به ساختمان و از محلی به محل دیگر، مدیریت چاپگر سخت‌تر هم شده است. ویستا این مسئله را با تنظیم چاپگر با توجه به سایت Active Directory که کامپیوتر به آن تعلق دارد حل کرده است. از آن‌جا که سایت‌های Active Directory معمولا منطبق بر توپولوژی جغرافیایی ویا فیزیکی شبکه است، این روش راه حل کاملی برای ارسال اسناد به چاپگر به وسیله کامپیوترهای قابل حمل ارائه می‌دهد. قبل از ویستا شرکتها باید برای کنترل چاپگرها در ویندوز 2000 و XP از برنامه‌های شرکتهایی مثل Desktop Standard و Full Armor استفاده می‌کردند.

طراحی مجدد قالب‌های ADM:
قالب‌های ADM اولین بار با ویندوز 4 NT و در قالب زبان نشانه گذاری (markup) برای تعریف و انجام تغییرات در رجیستری ظاهر شدند. با ظهور Group Policy ، وجه استفاده از ADM تغییری نکرد اما قابلیت‌های جدیدی به آن اضافه شد.
قالب‌های ADM راه حلی برای تغییر ارزش‌های رجیستری به شمار می‌روند اما دارای مشکلاتی هستند، از جمله:
- حجیم شدن ADM که دلیل آن زیاد شدن قالب‌های ADM در هر GPO است.
- ناسازگاری نسخه قالب ADM، که به‌دفعات به‌دلیل نصب service pack های جدید روی یک یا چند کامپیوتر رخ می‌دهد.
- سردرگمی در سیاست‌ها یا ارجحیت‌های اعمال شده که بستگی به این دارد که کدام قسمت رجیستری دستکاری شده باشد.
- ناتوانی در کنترل کردن ارزش‌های دودویی (binary) یا چند رشته‌ای (multi-string) در رجیستری‌

Network Location Awareness:
Group Policy و برنامه‌های مرتبط با تنظیم Group Policy Object به اندازه سرعت ارتباط دسترسی به شبکه (Network Availability) وابسته اند. ویستا قابلیت‌های جدیدی در مورد آگاهی از شبکه (Network awareness) ارائه داده است که باعث کم شدن زمان بالا آمدن کامپیوتر و اعتبار بیشتر اعمال سیاست‌ها می‌شود.
حوزه‌های زیر که در ارتباط با آگاهی از شبکه است در ویندوز ویستا مورد توجه قرار گرفته اند.
زمانی را که کامپیوتر در هنگام بالا آمدن ، صرف اعمال سیاستها می‌کند، فارغ از این که شبکه قابل دسترس نیست، می‌تواند قابل توجه باشد. ویستا نشانگرهایی برای شناسایی وضعیت NIC قرارداده است.
این نشانگرها وضعیت NIC را در حالتهای فعال یا غیر فعال مشخص می‌کند. همچنین این نشانگرها می‌توانند دسترسی به شبکه را نیز مشخص کنند.
ویستا به Client ها این امکان را می‌دهد که در دسترس بودن و یا در دسترس ‌آمدن یک کنترل‌گر دامنه را پس از مدتی کار در وضعیت خارج از خط (offline) تشخیص دهد. این یک وضعیت ایده‌آل برای ارتباطات Remote Access مثل dial-up یا VPN به وجود می‌آورد. دیگر احتیاجی به (ICMP (PING برای تشخیص سرعت اتصال کامپیوتر نیست. این برای شبکه‌های با سرعت پایین نیاز بود، اما اگر ICMP به دلایل امنیتی غیر فعال شده باشد، کامپیوتر به بسته‌های ارسالی PING پاسخ نمی‌دهد و باعث بروز خطا در اعمال Group Policy می‌شود.
اما اکنون Network Location Awareness عمل تعیین پهنای باند را انجام می‌دهد و باعث می‌شود تازه‌سازی (refresh) سیاست‌ها با موفقیت صورت پذیرد.

نگرانی‌های مهاجرت به ویستا:
مشکلات سازگاری موجب شده است که برخی از اشخاصی که قصد مهاجرت به ویستا را دارند، در مورد آن بیشتر فکر کنند، اداره هواپیمایی فدرال آمریکا به دلیل چنین نگرانی‌هایی تنها بخشی از 45 هزار رایانه و لپ‌تاپ خود را از اکس‌پی به ویستا ارتقا می‌دهد و سازمان حفظ محیط زیست و دیگر بخش‌های دولتی آمریکا نیز درگیر مشکل مذکورند. اما مقامات مایکروسافت می‌گویند این قبیل مشکلات معمولی است و تاثیری به فروش ویستا در بازار آمریکا ندارد، زیرا اطمینان دارند که سازمان‌ها و ادارات آمریکا ظرف چند سال آینده به استانداردهای لازم در مورد ویندوز ویستا دست می‌یابند.
در این میان ظهور رقبای جدیدی مانند Dell که نسخه‌ای از لینوکس را به‌جای ویستا در رایانه‌های خود عرضه می‌کند انتخاب‌های جدیدی را برای کاربران فراری از مشکلات ویستا به وجود آورده که ممکن است مایکروسافت را با عدم بازگشت دائمی آنها به ویندوز مواجه کند. یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های ویستا نسبت به xp ماجولار بودن این سیستم عامل است که خود این امر دوام طولانی نداشته و باعث می شود مایکروسافت نسخه های اصلاحی زیادی را جهت به‌روزرسانی این امر ایجاد کند.

معرفی و آشنایی با ویندوز ویستا (Vista)

پنج سال وقت صرف ویندوز ویستا شد، خطوطی از کد که برای چندین بار پوشاندن کره خاکی کافی است، هزاران ساعت از وقت توسعه‌دهندگان و برنامه‌نویسان که برای نگهداری و بررسی همه آنها به یک ابر کامپیوتر نیاز داشتند و سرانجام ویندوز ویستا ‌(Vista)‌ ارائه شد.


ضریب امنیت بالا: با آن‌که شرکت مایکروسافت تلاش کرد با انتشار مجموعه اصلاحی و به‌روزکننده سرویس‌پک2 برای ویندوز اکس‌پی این سیستم ‌عامل را از لحاظ امنیتی به حد قابل قبولی برساند، اما حتی ضریب امنیت ویندوز اکس‌پی مجهز به سرویس‌پک2 نیز با ضریب امنیت ویندوز ویستا قابل مقایسه نیست. ‌ویندوز ویستا، امکان کنترل بیشتر کاربر اصلی یک رایانه بر حافظه‌های قابل‌حمل "فلش" و هارد دیسک‌هایی خارجی را که اغلب توسط کابل‌های ‌USB‌ به رایانه متصل می‌شوند، فراهم آورده است. این ویژگی جدید از کپی برداشتن و یا ربودن اطلاعات از دیسک سخت رایانه توسط افراد غیرمجاز جلوگیری می‌کند.
برخورداری از یک دیوار آتش (فایروال) قدرتمند و دو طرفه که اطلاعات ورودی و خروجی از رایانه را بررسی می‌کند، فن‌آوری ‌Services Hardening‌ ویندوز که از اجرا شدن مخفیانه کدهای مخرب در رایانه و تغییرات ناخواسته تنظیمات سیستم‌عامل جلوگیری می‌کند، رمزنگاری تمامی اطلاعات موجود در هارد دیسک رایانه به منظور جلوگیری از سوء ‌استفاده از اطلاعات شخصی کاربران، فن‌آوری ‌User Account Protection‌ به‌منظور محدود کردن اختیارات امنیتی کاربر با هدف حفاظت از رایانه، تنها بخشی از توانمندی‌های جدید امنیتی سیستم‌عامل ویندوز ویستا هستند. ‌
برخورداری از اینترنت اکسپلورر 7 مایکروسافت با تقلید از مرورگر محبوب فایرفاکس تلاش کرده‌ است نگارش جدید اکسپلورر را به قابلیت‌هایی مانند مشاهده چند وب‌سایت در یک پنجره مرورگر ‌(Tab Browsing)‌ مدیریت بهتر ویژگی‌های امنیتی، امکان شناسایی وب سایت‌های مشکوک به حملات ‌(Fishing)‌ و جلوگیری از دانلود و اجرا شدن کدهای مخرب از اینترنت بدون آگاهی کاربر، مجهز کند. ‌ ‌

کیفیت گرافیک بسیار بالا: شرکت مایکروسافت برای نخستین بار کیفیت گرافیک سیستم‌عامل ویندوز خود را به حد بالایی رسانیده ‌است. در ویندوز ویستا محیط گرافیکی زیبایی به نام ‌(Aero Glass)‌ وجود دارد که فعال کردن آن تصاویر متحرک، جلوه‌های سه‌بعدی و تصاویر شفاف ‌(Transparencies)‌ آیکن‌ها و پنجره‌های شفاف را به ارمغان می‌آورد و نه تنها ظاهر ویندوز را دگرگون می‌کند بلکه کار کردن با آن را نیز بهبود می‌بخشد. (فعال کردن قابلیت ایروگلس نیازمند کارت گرافیکی و پردازنده قدرتمند است.) ‌ ‌

قابلیت جستجوی دسکتاپ: شرکت مایکروسافت جستجوگر دسکتاپ بسیار قدرتمندی را در ویندوز ویستا گنجانیده که به‌هیچ‌وجه با گزینه کند و ناکارامد جستجو در ویندوز اکس‌پی قابل مقایسه نیست و کاربران می‌توانند با استفاده از آن با سرعت و دقت بالا در میان انواع فایل‌ها، ایمیل‌ها و مطالب اینترنتی موجود در دیسک‌سخت رایانه خود و یا شبکه رایانه‌ای مورد استفاده، به جستجوی موارد مورد نظر خود بپردازند. همچنین کاربران ویندوز ویستا می‌توانند به‌راحتی در میان پنجره‌هایی که باز است جستجو کنند و پنجره مورد نیاز خود را بیابند. ‌ ‌

به‌روزنگاری اینترنتی: ویندوز ویستا بر خلاف ویندوز اکس‌پی از مرورگر اینترنت اکسپلورر برای دانلود به‌روزنگارها (آپ‌دیت) استفاده نکرده و خود به یک برنامه به‌روزنگار مجزا مجهز شده که نتیجه آن به‌روزنگاری متمرکز و سریع‌تر ویندوز و برنامه‌های جانبی آن است. ‌ ‌
بهبود قابلیت‌های صوتی تصویری: نرم‌افزار مدیا پلیر در ویندوز ویستا از ابزار نه چندان محبوبی که هم‌اکنون در اکس‌پی می‌بینیم، به یک برنامه صوتی و تصویری کامل و جذاب بدل شده‌ است.
برنامه ‌Photo Gallery‌ سرانجام قابلیت مدیریت عکس‌های دیجیتالی را به ویندوز آورده که به کمک آن می‌توان به راحتی عکس‌ها را مدیریت، طبقه بندی، ویرایش و چاپ کرد. برنامه ‌DVD Maker‌ نیز امکانات جالبی را برای ساخت و ویرایش تصاویر ویدئویی در اختیار کاربران "ویستا" قرار می‌دهد. ‌ ‌

کنترل دسترسی اطفال ‌: ویندوز ویستا به قابلیتی مجهز شده که والدین، معلمان و مسئولان کتابخانه‌ها می‌توانند از جهات مختلف بر نحوه دسترسی اطفال به رایانه نظارت داشته‌ باشند. به‌کمک این ویژگی می‌توان وب‌سایت‌های خاص را در اینترنت فیلتر کرد، دانلود فایل را محدود کرد، برنامه‌ها و بازی‌های رایانه‌ای قابل اجرا در رایانه را مشخص کرد و حتی روز و ساعت دسترسی کودک به رایانه را نیز تعیین و محدود کرد. ‌ ‌

با تمامی این تفاسیر، برخی نکات منفی نیز در ویندوز ویستا" به چشم می‌خورند که اگرچه در مقایسه با نکات مثبت چندان به چشم نمی‌آیند، اما توجه به آنها ارزشمند است: ‌ ‌

– به خاطر داشته باشیم ویندوز ویستا برای عملکرد بهینه نیازمند یک رایانه قدرتمند است و به همین علت کاربران رایانه‌های قدیمی‌تر بهتر است پیش از نصب آن به فکر ارتقای رایانه خود باشند. ‌ ‌

– ویندوز ویستا هنوز به یک نرم‌افزار ضد ویروس متمرکز مجهز نشده و شما همچنان مجبور خواهید بود پس از نصب آن از یک نرم‌افزار ضدویروس جداگانه برای حفاظت از رایانه خود بهره بگیرید. ‌

– کار کردن با ویستا به‌ویژه با قابلیت‌های در ظاهر پیچیده‌ای نظیر پوشه‌های مجازی ‌(Virtual Folders)‌ اندکی مشکل بوده و تغییرات فراوان در منوی ‌Start‌ ممکن است کاربران نسخه‌های قدیمی‌تر ویندوز را دچار سردرگمی کند. ‌ ‌

– مایکروسافت برخی ویژگی‌های استاندارد شده در ویندوزهای قبلی را در ویستا تغییر داده که این امر می‌تواند سبب نارضایتی کاربران شود. به طور مثال پیش تنظیمات ویندوز ویستا به‌گونه‌ای است که ویندوز به جای خاموش کردن (شات داون) رایانه، آن را هایبرنیت می‌کند و کاربر مجبور است برای شات‌داون کردن کامل رایانه، پیش تنظیمات ویندوز ویستا را تغییر دهد. ‌ ‌

– حدود دو میلیون (27 درصد) خصوصیات افزوده شده ویستا بدون ارتقای بخشی از اکس‌پی همانند مرورگر اینترنت‌اکسپلورر 7 و ویندوز مدیاپلیر قابل فروش دسترس بوده‌اند، هر دو این محصولات را می‌توان به‌صورت رایگان برای ویندوز اکس‌پی دانلود کرد. همچنین برنامه ‌Windows Mail‌ در حقیقت همان آوت‌لوک اکسپرس با تغییرات جزیی است و ‌Windows Defender‌ نیز همان مایکروسافت آنتی‌اسپایور است که تنها به‌روزنگاری شده‌است.

– دسترسی به اینترنت با ویندوز ویستا با کامپیوترهایی که دارای مودم‌های قدیمی‌تر هستند، امکان‌پذیر نیست.