آشنایی با انواع مانیتور ها

 نمایشگر که یکی از عناصر سخت‌افزاری مهم در رایانه است و متداول‌ترین دستگاه خروجی در رایانه‌های شخصی به‌شمار می رود. همه کاربران برای مشاهده اطلاعات داخل رایانه نیازمند استفاده از یک نمایشگر مطلوب هستند. اولین نمایشگرها که فقط متن را نشان می‌دادند، در سال 1970 به‌منظور استفاده در رایانه‌های شخصی ارایه شدند. از سال 1970 تاکنون، مدل‌های متفاوتی از نمایشگرها با بهره‌گیری از فناوری‌های متفاوت و ارایه قابلیت‌های مختلف، تولید و عرضه شده‌اند.

فناوری نمایش:
شرکت آی‌ بی‌ ام در سال 1981 نمایشگرهای با فناوری CGA را معرفی‌کرد که قادر به نمایش چهار رنگ با وضوح تصویر 320 پیکسل افقی و 200 پیکسل عمودی بود. سپس در سال 1984 نمایشگرهایی با توان نمایش 16 رنگ و وضوح تصویر 350*640 (EGA) و در سال 1987 نمایشگرهایی که قادر به نمایش 256 رنگ و وضوح تصویر 600*800 (VGA) و در سال 1990 سیستمی با وضوح تصویر 600*800 قادر به ارایه بیش از 16 میلیون رنگ و با وضوح تصویر 768*1024 قادر به نمایش 65536 رنگ (SVGA) است.

انواع نمایشگر:

CRT:
نمایشگرهای CRT از دو نوع فناوری لامپ تصویر استفاده می‌کنند. در نمایشگرهای قدیمی CRT از فناوری Shadow mask استفاده شده است .Aperture grille ، فناوری دیگر در رابطه با لامپ تصویر بوده که شفافیت و وضوح تصویر به‌مراتب بهتری را ارایه می‌کند و در نمایشگرهای مسطح ازاین فناوری استفاده می‌شود و انعکاس نور را کم می‌کند.
در این نمایشگر پرتاپ پرتوهای با فرکانس بالا از لامپ کاتدی و برخورد آن با صفحه نمایش، موجب روشن شدن یک نقطه (پیکسل) بر نمایشگر می‌شود و ایجاد میدان مغناتیسی پیرامون این پرتو، موجب انتقال سریع آن به نقاط دلخواه روی صفحه و در نتیجه نمایش یک تصویر می‌گردد.

LCD:
در نمایشگرهای LCD از فناوری کریستال مایع استفاده می‌شود. کریستال‌های مایع موادی هستند که به طور فیزیکی دارای خاصیت‌های جامد و مایع هستند. یکی از خاصیت‌های جالب آنها توانایی آنها در تغییر موقعیت بسته به ولتاژ اعمال شده به آنها است.در این نمایشگر آدرس دهی پیکسل‌ها در صفحه به‌صورت ماتریسی است. به‌عبارت دیگر، صفحه نمایش مانند یک محور مختصات آدرس‌دهی شده و نقاط تقاطع x و y باعث روشن یا خاموش شدن پیکسل‌ها می‌شود.
در نمایشگر های LCD مبنای کار کریستال مایع بوده و نیز احتیاج به یک سیستم نور دهی در پس زمینه می باشد تا نور ایجاد شده بتواند از دو صفحه دو قطبی که با اختلاف 90 درجه از هم قرار گرفته اند عبور کند . در این حالت در وضعیت عادی نوری از مابین این دو صفحه عبور نمی کند و تنها در هنگامی که پیغام الکتریکی مبنی بر آزاد شدن کانال نمایشی دریافت شود زاویه و آدرس مورد نظر داده شده و نور بر اساس زاویه داده شده در صفحه قطبی عبور کرده و با تحریک لایه نمایشی رنگ مورد نظر به صورت نقاط کروی پدید می آید . این حالت را شکل گیری پلاسما نیز می گویند .

OLED:
OLED به‌معنای دیود نوری از جنس مواد آلی است. امروزه این فناوری در حال جایگزین شدن با فناوری LCD در تجهیزاتی مانند PDAها و تلفن‌های همراه است چون این نوع صفحه نمایش شفاف‌تر، نازک‌تر و سریع‌تر است و نور بیشتری نسبت به نمایشگرهای LCD تولید می‌کند و در عین حال مصرف برق آن هم پایین‌تر است به علاوه تولید انبوه آن ارزان‌ترتمام می‌‌شود.

PLASMA:
این فناوی عمر چندانی ندارد و روش آدرس‌ دهی نقاط در آن، شبیه به نمایشگرهای LCD است. سیستم آشکارسازی در نمایشگر پلاسما بر پایه ریزحباب‌هایی از گازهای رادیون یا گزنون کار می‌کند. این حباب‌ها با تحریک الکتریکی ، فوتون نوری آزاد می‌کنند که دیده نمی‌شود. اما با برخورد به ذرات فسفری یا دیگر آشکار سازها نور مریی تولید می‌کند.
لازم به ذکر است که فناوری نمایشگرهای LCD و پلاسما به‌سرعت رو به پیشرفت و بهبود است و ممکن است که برخی از محدودیت‌های آنها به‌زودی برطرف شود.

تفکیک‌پذیری چیست؟
به تعداد پیکسل‌های نمایش داده شده افقی و عمودی بر صفحه، گفته می‌شود. هر اندازه توان تفکیک‌پذیری افزایش یابد، امکان نمایش تصاویر بیشتری روی نمایشگر فراهم می‌آید و تصویر واضح‌تر می‌شود. تفکیک‌پذیری با اندازه صفحه نمایشگر رابطه دارد هر چه نمایشگر بزرگتر باشد، امکان دستیابی به کیفیت بالاتر، بیشتر است و جزییات بیشتری در نمایشگر دیده می‌شود در یک دسکتاپ ویندوز اندازه آیکون‌ها را در رزولوشن 600*800 2 یا 3 برابر بزرگتر نسبت به رزولوشن 1024*1280 است. یک نمایشگر می‌تواند چند درجه تفکیک‌پذیری را پشتیبانی کند.

نکاتی برای تهیه نمایشگر:
انتخاب نامناسب یک نمایشگر می‌تواند در دراز مدت آسیب جدی به چشمان کاربر وارد کند پس لازم است که در انتخاب نمایشگر دقت‌کرد. نمایشگر انتخابی، باید دارای محدوده دید قابل قبول و متناسب با نوع نیاز کاربران باشد. نمایشگرهای 19 و 17 اینچ CRT محدوده دید مناسبی در ارتباط با کاربردهای حرفه‌ای دارند.
با استفاده از پورت‌های USB، می‌توان به‌سادگی و به‌سرعت تجهیزات جانبی را به رایانه متصل کرد. در برخی نمایشگرها، تعدادی پورت USB تعبیه شده است.
در تهیه نمایشگر LCD، انتخاب یک نمایشگر با زاویه دید و کنتراست مناسب بسیار مهم است. زاویه دید به زاویه افقی و یا عمودی که کاربر قادر به مشاهده تصاویر بدون کاهش کیفیت رنگ و شفافیت تصویر است، گفته‌ می‌شود. در حال حاضر توجه به میزان برق مصرفی نیز مهم است.

با طرز کار مانیتورهای کریستال مایع آشنا شوید

اگر از کاربران رایانه باشید، احتمالا اسمهایی از قبیل مانیتور فلت و LCD ها را شنیده اید. لغتهایی که امروزه به قدری باب شده اند که حتی کودکان 5 و 6 ساله هم که گاهی آنها را به زبان می آورند. آیا صفحه های فلت ، LCD و پلاسمایی یکی هستند یا معانی جدایی دارند و ما از روی ناآگاهی آنها را به جای هم به کار می بریم؟

واقعیت این است که اینها معانی متفاوتی هستند که برحسب اشتباه از آنها به صورت جایگزین استفاده می کیم. احتمالا هر روزه از وسایل متفاوتی استفاده می کنیم که شامل LCDها هستند.رایانه های لپ تاپ ، برخی مانتیورها، ساعتهای دیجیتالی ، اجاقهای مایکروویو، دستگاه پخش سی دی و دستگاه های الکترونیکی فراوان دیگر شامل LCD ها هستند. برای تشخیص LCD بودن یک صفحه کافی است ، برای چند ثانیه انگشت خود را روی آن صفحه قرار دهید و حرکت امواج را در ناحیه اطراف دستتان مشاهده کنید.البته این کار به هیچ عنوان توصیه نمی شود. چرا که در درازمدت به مانیتور شما آسیب می رساند.

LCD یا Liquid Crystal Display به دلیل مزیت هایی از قبیل نازک بودن ، وضوح بیشتر و مصرف برق کمتر متداول شده اند.LCDها یا کریستال های مایع اولین بار در سال 1988از سوی یک گیاه شناس اتریشی به نام فردریک رینیتز کشف شد. او مشاهده کرد زمانی که یک ماده شبیه کلستریل را ذوب می کند، این مایع که در ابتدا تیره بوده و با بالا رفتن حرارت ، رنگ آن روشن می شود پس از خنک کردن ، مایع قبل از تبلور نهایی به رنگ آبی تبدیل می شود. از ساخت آزمایشی اولین LCD در سال 1986، مدت 18سال می گذرد. از آن هنگام سازندگان LCDها آن را به لحاظ تکنولوژیکی توسعه دادند و LCDها را از لحاظ تکنیکی به سطح بالایی رساندند و روند رو به رشد فناوری ساخت این وسیله همچنان رو به فزونی است

.کریستال های مایع بسته به چگونگی تحریک و نحوه آرایش مولکول ها به گروه های مختلفی تقسیم می شوند. این نوع کریستال ها نسبت به تغییر دما و در بعضی موارد فشار واکنش نشان می دهند و جهت گیری مولکولها در آنها از الگوی خاصی پیروی می کند که اغلب یک منشا خارجی جهت دهنده دارد.

از شواهد برمی آید که کریستال های مایع به حالت مایع نزدیک تر هستند تا جامد. آنها مقادیر متوسطی از گرما را دریافت می کنند تا یک ماده مناسب را از یک حالت جامد به کریستال مایع تبدیل کنند و فقط مقدار بیشتری گرما را برای تبدیل همان کریستال مایع به حالت مایع واقعی دریافت می کنند.به خاطر این که کریستال های مایع به درجه حرارت بسیار حساس هستند، انتخاب مناسبی برای کاربرد در دماسنج ها هستند. از اینجا دلایل وضوح صفحه مانیتور کامپیوتر لپ تاپ در یک هوای سرد یا در خلال یک روز داغ در کنار ساحل روشن می شود.

یک LCD وسیله ای است که از 4 الگو یا واقعیت فیزیکی بهره می گیرد:
اول این که نور می تواند قطبیده شود

دوم این که کریستال های مایع می توانند منتقل شوند و نور قطبیده شده را تغییر دهند

سوم این که ساختار کریستال های مایع می توانند از سوی جریان الکتریکی تغییر یابند

و آخرین مورد این که مواد شفافی موجودند که قادرند جریان الکتریسیته را هدایت کنند.

سیستم LCD:
دو نوع LCD در رایانه وجود دارد؛ ماتریس غیرفعال (passive matrix) و ماتریس فعال (active matrix)

LCD های ماتریس غیرفعال از یک شبکه ساده ، برای تامین شارژ پیکسل های موجود روی نمایشگر استفاده می کنند. ایجاد شبکه درواقع یک مرحله پردازش است که با دو لایه شفاف آغاز می شود.به یکی از این لایه ها ستون ها و به دیگری ردیف هایی واگذار می شود که از مواد هادی و شفاف ساخته می شوند که معمولا از جنس اکسید قلع هستند. ستونها و ردیفها به مدارهای مجتمع (IC ها) مرتبط می شوند و زمانی که شارژ از ستون یا سطر خارج شود، این مدارها، کنترل خواهد شد.مواد کریستال مایع مابین دو لایه شفاف قرار خواهد گرفت ، یک فیلم قطبیده به بخش خارجی از هر یک از این لایه اضافه می شود.

سادگی سیستم ماتریس غیرفعال جالب است اما نواقصی نیز به همراه دارد، از جمله زمان پاسخ کوتاه و کنترل ولتاژ بدون دقت. راحت ترین راه برای مشاهده زمان پاسخ کوتاه در یک LCD ماتریس غیرفعال این است که نشانگر ماوس را بسرعت از سمت صفحه نمایش به سمت دیگر حرکت دهید. درحالتی که این حرکت انجام می شود به حالت سایه هایی که در پی نشانگر ظاهر می شود، توجه کنید. کنترل ولتاژ با عدم دقت از توانایی ماتریس غیرفعال جلوگیری می کند و در یک زمان تنها بر یک پیکسل تاثیر می گذارد. زمانی که ولتاژ برای از هم باز کردن یک پیکس به کار گرفته می شود، پیکس های اطراف آن نیز تا حدی از هم باز می شود که باعث می شود تصاویر تار به نظر آید و کنتراست خود را از دست بدهد.

LCDهای ماتریس فعال به TFTها وابسته هستند. اساسا TFTها ترانزیستورها و خازن های کوچک سوئیچ شونده هستند. آنها در یک ماتریس و روی یک لایه شفاف مرتب می شوند. برای آدرس دهی یک پیکسل ، ردیف مناسب سوییچ می شود و سپس شارژ به ستون اصلی ارسال می شود. خازن قادر به نگهداری شارژ تا به دوره تازه سازی بعدی است.اگر دقیقا مقدار ولتاژی که برای یک کریستال تامین می شود، کنترل گردد، خواهید توانست آن را از هم باز کنید.

بیشتر نمایشگرهای امروزی در هر پیکسل 256سطح روشنایی پیشنهاد می کنند. فناوری LCDها بسرعت در حال رشد است.اندازه نمایشگر محدود به مشکلات کنترل کیفیت می شود که به سازنده های آنها برمی گردد. بتازگی شرکت اپل بزرگترین مانیتور LCDجهان را دراندازه 30اینچی به بازار عرضه کرد که کیفیت تصویری بسیار بالا دارد.پس برای داشتن وضوح و کیفیت قابل توجه ،باید بهای زیادی بپردازیم.

انتخاب یک مانیتور، انتخاب استانداردها

مانیتور را می‌توان مهم‌ترین قطعه یک کامپیوتر دانست. این قطعه تنها قطعه‌ای است که مستقیما با سلامت کاربر خود سروکار دارد البته تا حدود 10 سال پیش این طور نبود. چون در آن زمان خود کامپیوترها نیز دارای تشعشعات مضر بودند و مانیتور کم خطرترین قطعه کامپیوتر به حساب می‌آمد. امروزه تمام ضررهای قطعات دیگر کامپیوتر از بین رفته و فقط مانیتورها هستند که باقی مانده‌اند. در این مقاله سعی می‌کنیم تا کمی به شما در انتخاب یک مانیتور خوب کمک کنیم.

حجم مانیتور:
اولین چیزی که به ذهن یک خریدار می‌رسد، می‌تواند حجم و اندازه مانیتور باشد این که چه مانیتوری باید بخریم که روی میز کامپیوتر ما جای بگیرد و مزاحم وسایل دیگر نشود و اندازه نمایش آن مثل مانیتورهای 15‌اینچ یا 17‌اینچ و انتخاب این که کدامیک میزان محیطی که در کار با سیستم عامل به آن احتیاج دارید، در اختیار شما می‌گذارد. مانیتورهای 15‌اینچ هم از نظر فضای روی میز و هم فضای صفحه نمایش بسیار کوچکند و پیشنهاد می‌شود فقط آنها را در اختیار کودکان برای بازی یا کارهای آموزشی قرار دهید.

مانیتورهای 17 ‌اینچ برای کارهای حرفه‌ای و یا کاربران با سنین بالاتر پیشنهاد می‌شود، دارای حجم زیادی هستند. سعی کنید مانیتوری انتخاب کنید که از نظر عمق حجم کمتری داشته باشد تا میز کامپیوتر یا فضای کار یا زندگی شما را خیلی اشغال نکند. اما این موارد فقط شامل مانیتورهای CRT یا همان مانیتورهای معمولی می‌شود. در مانیتورهای LCD دیگر بحث حجم اشغال شده روی میز مطرح نیست و فقط روشنایی و کیفیت باید مورد بحث قرار گیرد.

تمام تصمیم‌گیری‌ها در این زمینه که آیا مانیتور15 LCD‌ اینچ بخریم یا 17‌ اینچ به دلیل بالا بودن قیمت‌های این مانیتورها برعهده خریدار است و تنها پیشنهادی که در این زمینه می‌توان کرد آن است که در هنگام خرید مانیتوری بخرید که زاویه دیدی خوب و گارانتی مناسبی داشته باشد. لازم به ذکر است چه در مانیتورهای CRT و چه در LCD اندازه 15‌اینچ و 17‌اینچ اندازه واقعی نیست و صفحه نمایش واقعی کمی پایین‌تر از اندازه ثبت شده بر روی مانیتور است. البته اندازه مانیتورهای LCD واقعی‌تر است.

نوع صفحه‌های نمایش‌:
صفحه‌های نمایش موجود در بازار به 3 گروه تقسیم می‌شوند.

1- معمولی

2- flat

3- flatron یا superflat

مانیتورهایی با صفحه نمایش معمولی در هر دو اندازه 15 و 17‌اینچ موجود است و دارای قیمت مناسبی هم هستند. صفحه نمایش این مانیتورها هم از روی شیشه و هم از داخل دارای منحنی است.

مانیتورهای flat دارای صفحه مسطح بیرونی بوده ولی صفحه نمایش داخلی آن دارای منحنی است. در هنگام خرید توجه کنید که این مانیتورها را به دلیل شباهت زیاد با مانیتورهای superflat اشتباه نگیرد. این مانیتورها فقط در اندازه 17‌اینچ در بازار وجود دارند و نسبت به مانیتورهای معمولی دارای قیمت بالاتری هستند.
مانیتورهای flatron یا supetflat از هر دو نوع دیگر گران‌تر هستند. آنها هم از داخل و هم از خارج دارای سطحی صاف هستند و فقط در اندازه 17‌اینچ به بالا تولید می‌شوند. در این میان مانیتورهای LCD باقی می‌مانند که طبیعتا از نوع سوم یا supetflat ها هستند.

کیفیت تصویرResoulution:
مانیتورهای 15‌اینچ موجود در بازار اکثرا از 768*1024 Resoulution بیشتر پشتیبانی نمی‌کنند. البته این رکورد بدی در بین مانیتورهای 15‌اینچ نیست و در صورت خرید یکی از آنها مطمئن باشید که از نظر کیفیت ضرر نکرده‌اید. در مانیتورهای 17‌اینچ جدیدی که به بازار می‌آیند. Resiulution های زیادی مورد حمایت قرار می‌گیرند که بیشتر به کارت گرافیک شما بستگی دارند. در این مورد بیشتر می‌توان روی خرید کارت‌های گرافیک خوب تاکید کرد. وقتی که کارت گرافیک مورد نظر را تهیه کردید، پیشنهاد می‌شود به خاطر اذیت نشدن چشم شما در هر اندازه‌ای از تصویر فقط به میزان hrz در حال انتقال از کارت گرافیک به مانیتور خود توجه کنید و آن را از 80 پایین‌تر نیاورید. این ‌میزان ‌در قسمت‌
Dedktop properties / setting / Ladvasnced / monitor قابل تعریف است. این کار شامل مانیتورهای LCD نیز می‌شود.

امکانات اضافی مانیتورها:
بعضی مانیتورها دارای چند پورت USB در قسمت عقب خود هستند که می‌توانید از آنها برای اتصال قطعات External خود مثل modem یا پرینتر به کامپیوتر استفاده کنید. بعضی از مانیتورها هم دارای Speaker هستند، البته این مانیتورها به هیچ وجه پیشنهاد نمی‌شوند چون میدان مغناطیسی که به وسیله اسپیکرها ایجاد می‌شود بر روی لامپ تصویر تاثیر گذاشته و با گذشت زمان به آن آسیب می‌رسانند.

استانداردها:
همانطور که در ابتدا گفتیم امروزه تمام ضررهای یک کامپیوتر برای کاربر فقط در مانیتور باقی مانده است. با گذشت زمان و شناسایی آسیب‌های مختلف و پیشرفت تکنولوژی استانداردهای مختلفی برای لوازم الکترونیکی و از جمله مانیتورها تعریف شده که در بین آنها می‌توان به استاندارد TCO اشاره کرد. TCO در واقع نام اتحادیه تجاری سوئد است که بیش از یک میلیون و 200 هزار عضو دارد.

این تعداد اعضا در زمینه تولید تلفن‌های همراه، چاپگر و دستگاه‌های کپی، مانیتور، صفحه کلید و انواع اسکنر فعالیت می‌کنند. قبل از TCO استانداردهای دیگری هم وجود داشت که از آنها می‌توان به MPRI و MPRII برای تولید مانیتور اشاره کرد. این استاندارد بر پایه کاهش میدان مغناطیسی در اطراف مانیتور و کاهش مصرف برق طراحی شده بود. اما با این وجود این استاندارد نیاز کاربران را به طور کامل بر طرف نمی‌کرد و نیاز به یک استاندارد قوی‌تر وجود داشت. در این هنگام در سال 1992 استاندارد TCO با اولین نوع خود به نام 92 TCO عرضه شد که مورد استقبال بسیاری از کاربران قرار گرفت. این استاندارد تمام موارد استاندارد MPRII را شامل شده و تاکید بیشتری بر کاهش مصرف برق و کاهش میدان مغناطیسی دارد.

انواع استاندارد TCO:
TCO92: این اولین نسخه از استاندارد TCO است که به کاهش تشعشع و مصرف برق تاکید زیادی دارد.
TCO95: مدتی بعد با افزودن استانداردهای ارگونومی و زیست محیطی به استانداردهای قبلی، استاندارد 95 TCO معرفی شد. در این استاندارد استفاده از ترکیبات آتش‌زای حاوی برمید و کلرید در ساخت مانیتور ممنوع شد.
TCO99: در این استاندارد قوانین محکم‌تری وضع شدند و از این پس این استاندارد به عنوان استاندارد جهانی در بازار معرفی شد.
TCO03: در این نسخه از استاندارد، شرکت‌‌های تولید مانیتور ابتدا ملزم می‌شدند تا ابتدا استاندارد 14001 ISO را دریافت کنند تا بتوانند از استاندارد TCO استفاده کنند.

چگونه می‌توان استاندارد TCO را در ایران دریافت کرد؟
در حال حاضر تنها مرجع رسمی دریافت استاندارد TCO، مرکز تحقیقات صنایع انفورماتیک است. این مرکز نماینده رسمی ETL-SEMKO سوئد و آزمایشگاه آکرو دیته موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران برای آزمون TCO است.
لازم به ذکر است حتی اگر مانیتوری خارجی دارای استاندارد، TCO باشد و در داخل کشور اقدام به تولید مانیتور کند باید به طور جداگانه مجوز استاندارد TCO دریافت کند.

مراحل دریافت مجوز
پس از تولید مانیتور در کارخانه، شرکت سازنده باید مدل دقیقی از محصول خود ارائه کند. مرکز تحقیقات صنایع انفورماتیک به صورت تصادفی یکی از مانیتورهای آن شرکت را از بازار یا خط تولید انتخاب می‌کند. این مانیتور با توجه به استانداردهای جهانی و تحت نظر ETL-SEMKO سوئد مورد آزمایش‌های مختلف قرار می‌گیرد، در صورت درست بودن تمام تست‌ها، TCO مجوزی را با ذکر مدل و سازنده آن مانیتور برای مدت یک سال صادر می‌کند. مرکز تحقیقات صنایع انفورماتیک در طول مدت این مجوز، چند بار دیگر مانیتور را به صورت تصادفی تست کرده و در صورت عدم رعایت استانداردها مجوز آن را لغو می‌کند.