آموزش راه اندازی بوت چندگانه (multibooting)

یک روش برای داشتن چندین سیستم عامل بر روی یک کامپیوتر بدین صورت است که سیستم عامل های مختلف به طور مستقل از هم،بر روی دیسک های فیزیکی یا پارتیشن های منطقی مختلف نصب می شود و زمانی که سیستم بوت می شود یک منو با نام سیستم های عامل ظاهر می شود و شما می توانید هریک را که خواستید انتخاب کنید و وارد همان سیستم عامل شوید.

اولین نکته ای که در این مورد باید مدنظر داشته باشید،این است که برای داشتن راه اندازی چندگانه،ابتدا باید فضای حافظه را به تعداد سیستم عامل هایی که می خواهید بر روی کامپیوتر داشته باشید،به قسمت های مجزا و جدا از هم تقسیم کنید. و البته غیر از این قسمت ها،باید قسمت هایی از حافظه تان را هم برای ذخیره داده ها و اطلاعاتتان کنار بگذارید که بعدا” درباره این موضوع دقیق تر صحبت می کنیم.
اگر کامپیوتر شخصی شما،بیش از یک هارددیسک دارد،تعریف و مشخص کردن این فضاهای جدا از هم برای هر سیستم عامل ساده است و می توانید هر هارددیسک را برای یک سیستم عامل کنار بگذارید. اما غالبا” کامپیوترهای خانگی دارای یک هارددیسک هستند.

پس شما در ابتدا مجبورید آن را به چندین قسمت یا پارتیشن تقسیم کنید. اولین سکتور هر هارد دیسک فضایی است که تحت عنوان رکورد راه انداز اصلی (Master boot record )یا MBR شناخته می شود. MBR شامل یک جدول پارتیشن (antition table ) است که مشخص می کند هارد چگونه باید به چهار قسمت منطقی اصلی (aryprim ) تقسیم شود از آن جایی که چهار قسمت معمولا” کافی نیست. یک قسمت اصلی می تواند تحت عنوان پارتیشن الحاقی (logical partition) مختلف را تعریف کند.

وقتی pc بوت می شود،سیستم Blos کامپیوتر که در حافظه ثابت و بدون تغییر CMOS ذخیره شده است،به دنبال یک وسیله راه انداز مناسب که می تواند یک دیسک فلاپی یا CD-Rom باشد،می گردد (با توجه به پیکربندی Blos )اگر مناسب ترین و یا به عبارتی اولین وسیله راه اندازی مناسب تعریف شده روی Blos شما،هارددیسک کامپیوتر باشد،Blos قسمت MBR حافظه را می خواند و شروع به اجرای تعدادی کد راه انداز که در آن جا وجود دارد می کند. کد راه انداز (boot code )به سراغ جدول پارتیشن فعال را مشخص سازد،سپس اطلاعاتی که تحت عنوان boot sector volume شناخته می شوند را در ابتدای آن پارتیشن load می کند.

در سیستم عامل هایی که بر پایه ویندوز NT هستند. مثل ویندوز XP ،load کننده سیستم عامل فایلی است که تحت عنوان NTLDR نامیده می شود. اگر روی سیستم تک پارتیشنی کار می کنید،مابقی فرآیند بسیار سر راست است.

NTLDR یا معادل آن،بار کردن سیستم چند پارتیشنی،ابتدا از شما سئوال می شود که راه اندازی از کدام پارتیشن فعال و سیستم عامل موجود در آن ادامه بدهید و یا کنترل را به پارتیشن فعال و سیستم عامل موجود در آن ادامه بدهید و یا کنترل را به پارتیشن دیگر (و سیستم عامل دیگر ) انتقال بدهید. این منو دارای یک بازه زمانی است،که پس از طی شدن این زمان از پیش تعیین شده و انتخاب نشدن هیچ یک از گزینه های منو توسط شما،سیستم عامل پیش فرض به طور خودکار راه اندازی می شود.
اگر بخواهید ببینید که چگونه منوی راه اندازی بر روی سیستم ساخته می شود می توانید نگاهی به محتویات فایل سیستمی c:boot.ini بیاندازید یا کنترل پانل (panel control ) را باز کرده و system را انتخاب و پس کلید Advanced را انتخاب کرده و دکمه Setting را که در start up and Recoveny قرار دارد فشار دهید و به محتویات system start up نگاه کنید.

● پارتیشن بندی
حال اجازه بدهید ببینیم که پارتیشن ها چگونه مدیریت می شوند و چگونه می توان چندین سیستم عامل را روی سیستم نصب کرد.
ما قویا” توصیه می کنیم که ابتدا یک نسخه پشتیبان از سیستم تان تهیه کنید و یک دیسک نجات (Rescue Disk ) هم قبل از دستکاری پیکر بندی هارد دیسک برای خودتان تهیه کنید. ویندوز به گونه ای ساخته شده که توانایی مدیریت پارتیشن ها را دارد،اما این شیوه های مدیریتی بسیار ابتدایی اند و ممکن است باعث ایجاد رفتارهای مخرب شوند. یعنی ممکن است مقداری از اطلاعاتی را که اکنون رو ی حافظه تان می باشد از دست بدهید و احتمالا” در پروسه تبدیل سیستم موجود به یک سیستم راه انداز چندگانه دچار مشکلات جدی گردید. به این منظور می توانید مثلا” از ابزاری مثل Norton partition Magic8.0 (با قیمت 95/69 دلار از http://www.Symantec.com ) که به شما اجازه تغییر اندازه، حرکت و دستکارهای دیگر پارتیشن ها را بدون ایجاد خرابی و مشکل می دهد، استفاده کنید.

این نرم افزار یک ویزارد دارد که به طور خودکار شما را برای نصب یک سیستم عامل دیگر روی ماشینی که در حال کار کردن بر روی آن هستید،راهنمایی می کند. اما اگر قصد استفاده از برنامه های کمکی را ندارید احتمالا” مجبورید هارددیسک را دوباره پارتیشن بندی کنید و سیستم عامل تان و سایر نرم افزارهای کاربردی را بر روی آن نصب کنید.
برای انجام این کار شما باید سیستم تان را با CD ویندوز بوت کنید. سپس پارتیشن فعلی ویندوز را حذف کنید و بعد پارتیشن های جدیدی با اندازه های مورد دلخواهتان ایجاد کنید.

سپس باید فرآیند نصب ویندوز را در یکی از پارتیشن ها کامل کنید. و بعد دوباره با CD سیستم عامل بعدی که می خواهید روی ماشین تان نصب شود سیستم تان را بوت کنید و آن سیستم عامل را هم روی یک پارتیشن دیگر نصب کنید. اگر سیستم عامل بعدی که قصد نصب آن را دارید نسخه ای از Linux باشد،شما دو گزینه برای انتخاب در اختیار دارید: یکی (Linux Loader ) LILO و دیگری GRUB (Grand Unified Boot Loader ) می باشد که در حقیقت عملی مشابه NTLDR را راه اندازی انجام می دهد و به شما این اجازه را می دهد که درطی فرآیند بوت شدن و بالا آمدن سیستم،سیستم عامل خودتان را انتخاب کنید.


● داده ها را کجا ذخیره کنیم
زمانی که چندین پارتیشن روی هارددیسک خود دارید،با این سوال مواجه می شوید که حالا کجا باید داده هایتان را ذخیره کنید. اگر زمان زیادی را با یک سیستم عامل کار کرده باشید،این حس در شما ایجاد می شود که داده هایتان را در همان پارتیشن که سیستم عامل در آن قرار دارد، ذخیره کنید. اما اگر قصد داشته باشید که داده هایتان را به صورت متمرکز نصب کنید و به سیستم عامل خاصی وابسته نباشید،باید یک پارتیشن منطقی اضافی اختصاصی برای داده ها ایجاد کنید.

در این صورت با هر سیستم عاملی که بالا بیاید،آن سیستم عامل توانایی دیدن محتویات سایر پارتیشن های منطقی موجود روی هارد شما را دارد. برای مثال،ویندوز XP توانایی دیدن فایل هایی که روی پارتیشن های FAT و NTFS قرار دارند را دارد.
شما می توانید این فرایند را با نرم افزار Partition Magic کنترل کنید یا در کنترل پانل ویندوز به management computer و از آنجا به Storage و بعد (Local ) Disk Management بروید،روی یک پارتیشن کلیک راست کنید و Change Drive Leter را انتخاب و سپس paths را برگزینید.

(اگر plugin مدیریت دیسک به درستی کار نکرد،شما ابتدا باید به طور موقت فایروال ویندوز را در سرویس پک 2 غیر فعال کنید.) لینوکس هم می تواند FAT و در بعضی موارد NTFS را ببینید و به طور مستقیم به آن ها دسترسی داشته باشید. اگر شما ترجیح بدهید که بعضی پارتیشن های موجود را مخفی کنید. این مساله با تغییر جدول پارتیشن با استفاده از Partition Magic و یا سایر نرم افزارها،امکان دارد. اما این را بدانید که این راه حل چندان مطمئنی برای امنیت سیستم تان نیست چون این پارتیشن های مخفی توسط هر کسی که به ابزارهای مشابه دسترسی داشته باشد،قابل دیدن هستند.


● ماشین های مجازی
یک شیوه متفاوت دیگر برای داشتن چندین محیط متفاوت بر روی یک PC این است که بعضی از آن ها را در ماشین های مجازی(VMS ) اجرا کنیم. ماشین های مجازی در حقیقت شیوه ای برای شبیه سازی کامل سخت افزار کامپیوتر از طریق نرم افزار است. زمانی که شما فقط یک سیستم عامل بر روی کامپیوترتان دارید،می توانید یک ماشین مجازی هم داشته باشید که سیستم عامل مخصوص و مجزای خود را روی ماشین اختصاصی خود داشته باشد.

ماشین های مجازی دارای مزایای زیادی اند،از جمله داشتن چندین سیستم عامل در کنار هم و به صورت متقارن،به طوری که هر VM ،می تواند آدرس IP خاص خود و اتصال شبکه مجازی خود را داشته باشد و در نتیجه شما می توانید با این ماشین های مجازی و IP های جدا از هم،یک شبکه کامپیوتری کوچک را با یک PC شبیه سازی کنید.

یکی دیگر از مزایای VM این است که شما از یک ماشین مجازی می توانید به عنوان نسخه پشتیبان سیستم تان استفاده کنید. یک روش دیگر برای داشتن نسخه پشتیبان از سیستم استفاده از نرم افزاری مثل Norton Ghost است که عملکرد آن دقیقا” مثل این است که از محتویات هارد دیسک عکس می گیرد آن ها را فشرده می سازد و در یک فایل ذخیره می کند.

یکی از مشکلات ماشین های مجازی پایین آوردن سرعت سیستم می باشد. و دیگری هزینه اضافی است که باید بابت نرم افزار ماشین مجازی پرداخت شود. دو نرم افزار معروف ماشین مجازی برای PC ها عبارتند Umware workstation و Microsoft virtualpc هر دوی این نرم افزارها یک کار مشابه را انجام می دهند :شما یک ماشین مجازی جدید ایجاد می کنید پارامترهایی از جمله مقادیر RAM در فضای هارد مشخص می شود و سپس سیستم عامل انتخابی شما بر روی ماشین مجازی نصب می شود. پس از آن یک کنسول کوچک به شما اجازه می دهد که یک ماشین مجازی را برای شروع کردن انتخاب کنید.


● استفاده از امکانات یونیکس بدون یونیکس
گاهی اوقات نیازی نیست که شما عامل را روی PC خود داشته باشید و فقط می خواهید به بعضی از ویژگی های خاص و توانایی های آن سیستم عامل دسترسی داشته باشید. برای مثال،اگر شما نیاز به اجرای نرم افزاری که بر مبنای یونیکس است،داشته باشید.

کتابخانه DDL پویای cygwin یک رابط برنامه نویسی شبیه به یونیکس ایجاد می کند که به بسیاری از برنامه ها که برای آن سیستم عامل طراحی شده اند اجازه شدن در محیط ویندوز را می دهد. در اصل،آن برنامه ها تصور می کنند که به سرویس های یونیکس و توانایی های مورد انتظار دسترسی دارند. (cygwin فرمان های باینری را چندان خوب اجرا نمی کند لذا،شما مجبورید که آن ها را از کد اصلی دوباره کامپاتل کنید.) cygwin همچنین یک shell خوب و جعبه ابزار که به شما اجازه دسترسی کامل به خط فرمان یونیکس را می دهد در اختیارتان قرار می دهد،که از دستور cmd.exe در اعلان ویندوز xp بسیار قوی تر و بهتر است( این اعلان به شما اجازه دسترسی مستقیم به فایل های NTFS موجود ذخیره شده در خارج از cygwin را با ایجاد دایرکتوری های likecygdrivec می دهد.)

این مقاله فقط می تواند گوشه چشمی به پدیده مدیریت چند سیستم عامل در یک ماشین باشد. به خصوص در سخت افزارهای قدیمی تر این مدیریت بسیار پیچیده تر می شود که موضوع آن در این مقاله نمی گنجد. شما با به کار بردن یکی از تکنیک های بحث شده در این مقاله،می توانید چندین سیستم عامل و محیط نرم افزاری را در ماشین خود داشته باشید و به راحتی با آن ها کار کنید و در وقت و هزینه خود صرفه جویی نمایید.

معرفی و کاربرد فایل Autorun.inf

در Windows های 32 بیتی قابلیت  Autoplay وچود دارد که سیستم عامل میتواند بوسیله آن دیسک موجود در درایو را تشخیص دهد. در محیط Windows وقتی که دیسک را در درایو قرار میدهیم، سیستم عامل به دنبال فایل AUTORUN.INF میگردد. AUTORUN.INF یک فایل متنی است که میتوان آن را با Note Pad درست کرد.

توانایی های فایل AUTORUN.INF :
1. مسیر و نام برنامه اجرایی را مشخص میکند تا به صورت خودکار بعد از قرار دادن دیسک در درایو اجرا شود.
2. آیکون مورد نظر را جایگزین آیکون پیش فرض درایو قرار میدهد.
3. متن مورد نظر را جایگزین متن پیش فرض میکند.

برای شروع باید چگونگی ایجاد یک فایل AUTORUN.INF  را توضیح دهیم.
برای ایجاد فایل میتوانید از برنامه  Note Pad کمک بگیرید. بعد از ایجاد فایل باید پسوند فایل را از TXT به INF تغییر دهید. البته باید دقت کنید که حتما باید در خط اول فرمان [Autorun] را بنویسید.
هر دستور را هم باید در خط جدا بنویسید.

اگر میخواهید بدانید که دیسکی که در حال حاضر در درایو شما قرار دارد، دارای فایل AUTORUN.INF هست یا خیر، باید بر روی آیکون آن درایو کلیک راست کنید. اگر در این منو گزینه Autorun وجود داشته باشد یعنی دیسک شما فایل  AUTORUN.INF را دارد.

اگر بر روی Open در این منو کلیک کنید، میتوانید محتویات داخل دیسک را بدون اجرا کردن Autorun مشاهده کنید. ولی اگر روی Autoplay کلیک کنید، سیستم عامل با استفاده از برنامه Autorun.EXE فایل Autorun.INF داخل دیسک را می خواند و دستورات داخل آن فایل را اجرا میکند.

توضیحات:
فایل Autorun.INF برای اجرای خودکار یک برنامه مشخص در یک درایو استفاده میشود.

چگونه میتوان از اجرای خودکار Autorun.INF جلوگیری کرد؟
برای این کار باید پس از گذاشتن دیسک در درایو، کلید Shift را پایین نگه دارید.

دستورا ت مربوط به فایل Autorun.INF برای ا یجاد یک فایل Autorun.INF به دلخواه:

Icon:
این دستور برای تعیین آیکون درایو مورد نظر به جای آیکون پیش فرض استفاده میشود.

Icon=iconfilename[,index]

Iconfilename: اسم یک فایل است با یکی از پسوند های BMP, DLL, ICO یا EXE که شامل آیکون مورد نظر است.
اگر فایل بیش از یک آیکون داشته باشد، میتوانید از پارامتر index (از 0 تا N) آیکون مورد نظر را مشخص کنید.
مثال:
در مثال زیر آیکون  شماره 7 از فایل Icons.exe نشان داده میشود.

Icon=Icons.exe,6

Label:
با این دستور میتوان متن مورد نظر را جایگزین Label پیش فرض درایو نمود.

Label=LabelText

مثال:
در اینجا، با این دستور میتوان متن "Best Programs" را جایگزین Label پیش فرض درایو نمود.

Label=Best Programs

Open:
با این دستور میتوان مسیر یک فایل را تعیین کرد تا به هنگام گذاشتن دیسک در درایو به طور خودکار اجرا شود.

Open=[exepath]exefile[param1[param2]…]

توضیحات:
نام همان فایل اجرایی است که میخواهید هنگام قرار گرفتن دیسک در درایو به صورت خودکار اجرا شود. اگر فایل اجرایی در شاخه اصلی درایو باشد، میتوان فقط نام فایل نوشت. در غیر این صورت باید مسیر کامل فایل نوشته شود.

چند نکته برای حفظ اسرار و اطلاعات شخصی در ویندوز

اگر از کاربران ویندوز ایکس پی هستید رعایت چند نکته ساده می تواند تا حدود زیادی بر حفظ اسرار و حفظ اطلاعات شما بسیار موثر می باشد. خصوصا اگر از کافی نت ها و یا کامپیوتر غیر شخصی خود استفاده می کنید رعایت این نکات بسیار مهم است.

1- آیا می دانید که تمام فایل ها و فولدر هایی که در ویندوز ایکس پی اجرا و یا مرور می کنید در فولدری ذخیره می شود؟

البته شما تا قبل از این می دانستید که همیشه چند برنامه آخری که مرور یا اجرا کرده اید در My Recent Document قابل رویت می باشد. اما مکان ذخیره این فایل ها کجاست؟

در ویندوز ایکس پی اطلاعات هر کاربر جداگانه نگهداری می شود. و این اطلاعات در ویندوز در مسیر زیر قابل دسترسی است:

C:/Documents and Settings/Sarzamin/Recent

که در این مسیر Sarzamin نام کاربر می باشد. مثلا اگر ویندوز شما دارای دو User Account به نام های User1 و User2 باشدT اطلاعات هر یک جداگانه و در مسیر های زیر قابل دسترسی است:

C:/Documents and Settings/user1/Recent

C:/Documents and Settings/user2/Recent

فراموش نکنید که فولدر Recent به صورت مخفی می باشد.

2- آیا می دانید که تمام صفحات وبی که در اینترنت مرور می کنید و تمام مشتقات آن شامل عکس ها ، فلش ها ، استایل ها و... در سیستم شما ذخیره شده و قابل بازبینی است؟

این اطلاعات نیز برای هر کاربر جداگانه و در مسیر زیر ذخیره می شود که باز هم همانند نکته قبل Sarzamin نام کاربر می باشد:

C:/Documents and Settings/Sarzamin/Local Settings/Temporary Internet Files

این فولدر می تواند برای علاقمندان وب بسیار مفید باشد. مثلا ما نمی توانیم فایل های فلش را که در یک صفحه وب است را برای خود ذخیره کنیم، اما فلش ها و دیگر عوامل یک فایل فلش در این فولدر ذخیره و قابل دسترسی است.

در اینجا نیز Local Settings به صورت مخفی می باشد. اگر نمی خواهید دیگران متوجه شوند که چه صفحاتی را مرور کرده اید و یا برای جلوگیری از پر شدن فضای هارد از اطلاعات غیر قابل مصرف محتویات این فولدر را مرتبا پاک نمایید.

3- آیا می دانستید در صورتی که از یاهو مسنجر استفاده می کنید آی دی هایی که با آن کانکت می شوید و همچنین آی دی هایی که با آنها چت کرده اید در رجیستری ذخیره می شود؟

4-  آیا می دانید یکی از روش های نفوذ هکر ها به سیستم شما اشتباهات شخصی خود شماست؟ مثلا با ارسال ایمیل های آلوده .

همچنین اگر از یاهو مسنجر استفاده می کنید مراقب فایل هایی که دیگران برای شما ارسال می کنند باشید. مثلا ممکن است بخواهند برای شما عکس ارسال کنند در صورتی که به جای عکس یک فایل اجرایی جهت نفوذ می فرستند.
هر گاه از افرادی که نمی شناسید ایمیلی دریافت کردید و یا از طریق مسنجر خواستید فایلی دریافت کنید به پسوند فایل توجه کنید . مثلا یک عکس پسوند های مشخصی مثل jpg وbmp و gif و ... دارد مراقب باشید که به جای عکس فایلی با پسوند exe برایتان ارسال نکنند.

البته ممکن است برای اینکه پسوند مشخص نباشد ترفند هایی به کار برند .
مثلا نام را آنقدر طولانی کنند تا پسوند آن در پنجره دریافت فایل جا نشود. یا اینکه اسامی را به نحوی تغییر دهند که به نظر پسوند آن jpg بیاید. برای مثال به نام زیر دقت کنید :
mypic.jpg 1.exe
در این مثال "jpg." در قسمت نام قرار داده شده و با space باعث شده که پسوند در کادر دریافت فایل قابل رویت نباشد.
در این صورت پس از اینکه دانلود را زدید در پنجره ای که نام و محل ذخیره فابل را مشخص می کنید پسوند واقعی قابل رویت می باشد.