از کوکی ها چه چیزی می دانید؟
● کوکی چیست؟
«کوکی» بخش کوچکی از اطلاعات فرستاده شده توسط وب سرور برای ذخیره در مرورگر است تا بتواند بعدا از طریق آن مرورگر، دوباره خوانده شود و در نتیجه بارگزاری وب سایت مورد نظر با سرعت بیشتری انجام پذیرد. دیتای ذخیره شده برای اینکه وب سرور یک سایت، اطلاعات مشخصی را درباره بازدیدکننده آن وب سایت خاص بداند، مفید است.
کوکی فرمت فایل متنی را دارد که در دایرکتوری مربوط به مرورگر ذخیره می شود و در هنگامی که مرورگر در حال اجراست در حافظه RAM قرار می گیرد. این اطلاعات می تواند هنگامی که کاربر از وب سایت خاصی خارج شد، در هارد درایو ذخیره شود. کوکی ها ابزار بسیار مهمی برای نگهداشتن state روی وب هستند. state به توانایی یک برنامه برای کار با کاربر بصورت محاوره ای اشاره دارد. برای مثال، شما برای استفاده از قطار یا اتوبوس بلیت رزرو می کنید. در روز سفر، هنگامی که بلیت را نشان می دهید، اجازه خواهید یافت که وارد قطار یا اتوبوس شوید، در غیراینصورت مسوول وسیله نقلیه نمی داند که آیا شما این اجازه را دارید یا خیر. در حقیقت در اینجا بلیت برای نگهداشتن state بین شما و مسوول قطار مهم است. HTTP یک پروتکل بدون قابلیت state است. به این معنی که هر بار مشاهده یک سایت توسط سرور بعنوان اولین مشاهده کاربر تلقی می شود. به این معنی که سرور همه چیز را بعد از هر درخواست فراموش می کند، مگر اینکه یک بازدید کننده برای یادآوری آینده به سرور به طریقی مشخص گردد. کوکی ها این کار را انجام می دهند.
کوکی ها فقط می توانند به وب سرور بگویند که آیا شما قبلا هم از سایت دیدن کرده ایدیا خیر و البته اطلاعات کمی (مثلا یک شماره کاربر) در مرتبه بعد که از سایت دیدن می کنید از خود وب سرور به آن برگردانند. بیشتر کوکی ها هنگامی که از مرورگر خارج می شوید از بین می روند. نوع دیگری از کوکی ها بعنوان کوکی ماندگار وجود دارند که تاریخ انقضاء دارند و تا آن تاریخ روی هارددرایو سیستم شما باقی می مانند. کوکی ماندگار می تواند برای ردگیری عادات وبگردی یک کاربر با مشخص کردن وی هنگام مراجعه مجدد به یک سایت مورد استفاده قرار گیرد. اطلاعات در مورد اینکه اهل کجا هستید و به چه صفحات وبی سر می زنید در فایلهای لاگ یک وب سرور وجود دارد و می تواند برای ردگیری رفتار وبگردی کاربران مورد استفاده قرار گیرند، اما کوکی ها آن را آسانتر می کنند.
● چگونه می توان از وجود کوکی های ماندگار روی سیستم مطلع شد؟
کوکی های ماندگار در مکانهای مختلفی روی سیستم شما بسته به مرورگر وب و نسخه ای از آن که استفاده می کنید، ذخیره می شوند. نت اسکیپ تمام کوکی های ماندگارش را در فایلی به نام cookies.txt روی کامپیوتر شما در دایرکتوری نت اسکیپ ذخیره می کند. می توانید این فایل را با یک ویرایشگر متن باز و ویرایش کنید و یا هر کوکی را که نمی خواهید نگهدارید، پاک کنید و چنانچه می خواهید از دست تمام کوکی ها خلاص شوید، فایل را پاک کنید. اینترنت اکسپلورر کوکی های ماندگار را در فایلهای جداگانه ذخیره می کند و توسط نام کاربر و نام دامنه سایتی که کوکی را فرستاده است، نامگذاری می کند.
● کوکی ها برای چه استفاده می شوند؟
یک استفاده از کوکی ها برای ذخیره کلمات عبور و شناسه های برای وب سایتهای خاص است. همچنین برای ذخیره اولویتهای کاربران در صفحات آغازین نیز استفاده می شوند. در این حالت مقداری از هارد کامپیوتر شما برای ذخیره این اطلاعات از مرورگرتان تقاضا می شود. بدین طریق، هر زمان که به آن وب سایت وارد می شوید مرورگر شما بررسی می کند که ببیند آیا الویتهای از پیش تعیین شده (کوکی) برای آن سرور مشخص دارید یا خیر. اگر اینطور باشد، مرورگر کوکی را همراه با تقاضای شما برای صفحه وب، به وب سرور ارسال خواهد کرد. مایکروسافت و نت اسکیپ از کوکی هایی برای ایجاد صفحات آغازین شخصی روی وب سایتهایشان استفاده می کنند. استفاده های معمول که شرکتها بخاطر آنها از کوکی استفاده می کنند شامل سیستمهای سفارش آنلاین، شخصی سازی سایتها و ردگیری وب سایتها می شود.
کوکی ها منافعی دارند. شخصی سازی سایت یکی از مفیدترین استفاده های کوکی ها است. برای مثال، فردی وارد سایت CNN (یا حتی MyYahoo) می شود اما نمی خواهد اخبار تجاری را ببیند. این سایت به فرد اجازه این انتخاب را می دهد. از این به بعد (یا تا زمانیکه کوکی منقضی می شود) این شخص اخبار تجاری را وقتی به سایت CNN متصل می شود، نمی بیند. حتما تا حالا دیده اید که در بعضی وب سایتها هنگامی که با استفاده از شناسه و گذرواژه وارد می شوید، انتخابی تحت عنوان «مرا دفعه بعد بخاطر داشته باش» وجود دارد. این امر با ذخیره شدن شناسه و کلمه عبور شما در یک کوکی روی کامپیوترتان، میسر می شود.
بعضی بازدیدکنندگان آن را بعنوان تعرض به حریم خصوصی می پندارند برای وب سایتهایی که روند فعالیتشان روی یک سایت را ردگیری می کنند. این کمک می کند که اطلاعات و سرویس های مورد جستجو را بسرعت بیابید و بدون تاخیر به سر کار اصلی خودتان برگردید. آمار برای طراحی مجدد سایت بسیار مهم هستند. گاهی مدیر سایت نیاز دارد بداند آیا 100 نفر مختلف از سایتش بازدید کرده اند یا فقط یک فرد (یا روبات) بطور پیوسته 100 مرتبه دکمه reload (یا refresh) را انتخاب کرده است. کوکی ها کاربردهای دیگری نیز دارند و یکی از آنها امکان ردگیری فعالیت کاربران است.
DoubleClickNetwork سیستمی است که توسط DoubleClickCorporation ایجاد شده است تا پروفایل افرادی را که از وب استفاده می کنند ایجاد کند و آگهی های تجاری متناسب با علاقه شان را به آنها ارائه کند. مشتری های DoubleClick وب سایتهایی هستند که قصد تبلیغ خدماتشان را دارند. هر عضو این شبکه میزبانی برای تبلیغ سایر اعضاء می شود. هر وب سایت که عضو می شود تبلیغ خود را ایجاد و در اختیار سرور DoubleClick قرار می دهد. هنگامی که یک کاربر به یکی از این سایتها می رود، یک آگهی از سایر سایتها نیز در HTML ارائه شده به کاربر وجود دارد. با هربار بارگذاری مجدد صفحه، آگهی متفاتی به کاربر ارائه می شود. از نظر کاربران این تبلیغات با سایر تبلیغات تفاوتی ندارند، در حالیکه اینطور نیست. هنگامی که کاربری برای اولین بار به سرور DoubleClick متصل می شود، سرور یک کوکی برای آن مرورگر ایجاد می کند که یک شماره مشخصه یکتا در بردارد. از آن به بعد هر زمان که کاربر به یکی از وب سایتهای عضو DoubleClick متصل می شود، شماره مذکور به سرور ارسال می شود و کاربر تشخیص داده می شود. با گذشت زمان و داشتن اطلاع از سایتهایی که کاربر بازدید کرده است، پروفایلی از علائق کاربر در اختیار سرور قرار می گیرد. با داشتن این پروفایل، سرور DoubleClick می تواند تبلیغاتی را که بیشتر مورد نظر کاربر است انتخاب کند. بعلاوه می تواند از این اطلاعات برای دادن بازخورد مناسب به اعضا مانند پروفایل کاربران و میزان تاثیر تبلیغاتشان استفاده کند.