آموزش نصب و راه اندازی روتر وای فای و دریافت بهترین کارایی
راه اندازی یک مودم که به تازگی خریداری کرده اید، به آسانی باز کردن جعبه آن و سپس اتصالش به برق نیست. البته هر چقدر هم که تازه کار باشید، راه اندازی یک روتر کار سخت نیست و نیاز به زحمت فراوانی ندارد. شرکت های سانزده روتر ها به تازگی روتر های خود را به گونه ای طراحی و تولید میکنند که نصب و راه اندازی آنها آسان باشد. اما زمانی که روتر خود را به برق و اینترنت متصل میکنید و به درستی کار میکند، به این معنا نیست که کارایی اینترنت شما نیز در حالت خوب باشد و امنیت آن نیز تامین باشد. در این مطلب از وبسایت سرزمین دانلود نحوه راه اندازی و تنظیم مودم به بهترین شکل را داریم. با ما همراه باشید.
مکان نصب و نحوه راه اندازی
قبل از شروع کار، باید مکانی را برای قرار دادن روتر در نظر بگیرید. برای داشتن بهترین کارایی و دریافت سیگنال در تمامی نقاط محلی که در آن قرار دارید، بهتر است در مکانی باز در وسط محل مورد نظر روتر را قرار دهد. به این نکته توجه داشته باشید که هر چه دیورا ها و موانع بیشتری برسر راه سیگنال های مودم شما قرار داشته باشند، سیگنال های ضعیف تر، و احتمالا سرعت اینترنت پایین تری دریافت خواهید کرد. سعی کنید که اجسام فلزی، شیشه ای و سنگی در سر راه سیگنال های مودم نباشند.
در اولین قدم کابل اینترنت را به سوکت پشت مودم متصل کنید و سپس کابل برق را به پریز متصل کنید. مطمئنا مودم را نیز باید یا به دیوار متصل کرده و یا بر روی یک میز قرار دهید. اکنون مودم را روشن کنید.
روتر های مدرن را میتوان مستقیما از طریق گوشی تنظیم و راه اندازی کرد. هر شرکت سازنده یک اپلیکیشن گوشی برای انجام این کار در اختیار کاربران قرار داده است. البته همه شرکت ها نیز این کار را انجام نمیدهند و اپلیکیشنی در اختیار کاربران قرار نمیدهند. به منظور راه اندازی و تنظیم این روتر ها باید از صفحه مخصوص آنها که در مرورگر های اینترنت کامپیوتر ها و گوشی های متصل به مودم تنها باز میشود، استفاده کنید. آدرس این صفحه معمولا در اکثر روتر ها "192.168.1.1" است که البته ممکن است در روتر شما متفاوت باشد. به منظور مشاهده این آدرس در روتر خود، به دفترچه راهنمای آن مراجعه کنید.
اولین قدم برای راه اندازی روتر، انتخاب یک "یوزرنیم" و "پسورد" است. اگر یک روتر دست دوم خریداری کرده اید و یوزرنیم و پسورد آن را نمیدانید، با نگه داشتن کلید “Reset” که در پشت روتر قرار دارد (معمولا نیاز به یک سوزن برای فشار این کلید دارید) روتر را ریست کنید تا به تنظیمات کارخانه بازگردد و خودتان یک یوزرنیم و پسورد برای آن انتخاب کنید. از یک پسورد قدرتمند که دارای حروف، اعداد و علامت ها است استفاده کنید تا هیچ هکری نتواند از این طریق به روتر شما نفوذ کند.
چگونه روتر خود را راه اندازی کنیم؟
پس از تنظیم یوزرنیم و پسورد، به بخش تنظیمات و راه اندازی روتر هدایت خواهید شد. راه اندازی روتر ها نیز مانند پخت یک غذا، روش به خصوص و مشخصی ندارد و روش راه اندازی و تنظیم هر روتر با روتر های دیگر تفاوت هایی دارد. به همین دلیل، شرح روش انجام این کار در تمامی روتر ها کاری بی فایده و بسیار زمان بر است. به همین دلیل است که باید از دفترچه راهنمای روتر خود بهره ببرید. اما با این حال هنوز هم توصیه هایی میتوان کرد:
- استفاده از Easy Setup Wizard: بعضی از روتر ها یک روش راه اندازی بسیار سرراست و ساده به نام “Setup Wizard” ارائه میدهند که که برای راه اندازی مودم با استفاده از این روش تنها وارد کردن اطلاعاتی مانند نام کاربری و رمز عبورتان که از "ارائه دهنده خدمات اینترنت" (Internet Service Provider) دریافت کرده اید کافی است. همچنین هرگاه که خواستید میتوانید به این بخش بازگردید و تنظیماتی مانند نام روتر را تغییر دهید.
- استفاده از کلید WPS به منظور اتصال دستگاه های وای فای: اگر تا به حال دو دستگاه بلوتوث مانند دو گوشی تلفن همراه، یک گوشی و یک هدفون بلوتوث و یا هر وسیله بلوتوث دیگری را به هم متصل کرده باشید که مطمئنا کرده اید، انجام این کار برای شما آسان خواهد بود. برای مثال میخواهیم که کامپیوتر دارای ویندوز 10 خود را به روتر متصل کنیم. در لپ تاپ، شما “SSID” (نامی که برای روتر در مراحل راه اندازی انتخاب کرده اید) روتر خود را مشاهده میکنید، زمانی که این SSID را کلیک کنید، ویندوز از شما رمز روتر را میپرسد تا بتواند به آن متصل شود. اگر رمز روتر شما دارای حروف بزرگ و کوچک، علامت ها، اعداد و... باشد، احتمال اینکه آن را فراموش کنید یا کلا نخواهید دوباره آن را تایپ کنید زیاد است! در این مواقع، میتوانید کلید “WPS” را فشار دهید. با فشار دادن این کلید، حداقل باید 1 دقیقه صبر کنید تا لپ تاپ و روتر یکدیگر را بیابند و به هم متصل شوند. به این نکته توجه داشته باشید که کلید WPS تنها برای اندروید و ویندوز کار میکند.
زمانی که شک دارید، کار را بر عهده روتر بگذارید. ابزار تنظیم اتوماتیک در این مواقع به کار شما میایند. برای مثال ابزار “DHCP” و یا همان “Dynamic Host Configuration Protocol” که ابزاری اتوماتیک برای اختصاص دادن آدرس “IP” به دستگاه های متصل به روتر است را در نظر میگیریم، چه دلیل دارد که از آن استفاده نکنیم و این کار را به صورت دستی انجام دهیم؟ زمانی که میتوان در تنظیماتی چیزی دست برد و یا به صورت دستی تغییرش داد، حتما نیاز نیست که این کار انجام شود! بسیاری از اوقات استفاده از ابزار های اتوماتیک بهتر کار را پیش میبرد. به منظور آشنایی بیشتر با "DHCP"، مطلب زیر را مطالعه کنید:
DHCP چیست و چه وظیفه ای دارد؟
وای فای 2.4 گیگاهرتزی بهتر است و یا 5 گیگاهرتزی؟
از طرف دستگاه های متصل به اینترنت، اگر هیچ مشکل دیگری وجود نداشته باشد، سرعت اتصال 5 گیگاهرتزی در فاصله های کوتاه بهتر است. اما در فاصله ی بلند، خیر! زیرا امواج 5 گیگاهرتز طول موج کوتاه تری داشته و نمیتوانند به خوبی از اجسام عبور کنند. امواج 2.4 گیگاهرتزی محیط بیشتری را تحت پوشش قرار میدهند و انتخاب کانال آنها را نیز کاربر میتواند بر عهده بگیرد. البته انتخاب اتوماتیک کانال در اکثر مواقع به خوبی صورت میگیرد تا بهترین اتصال را داشته باشید، اما زمانی که مشکل اتصال دارید، میتوانید به صورت دستی کانال را از بین 1 تا 11 تعیین کنید. در کل 11 کانال وجود دارد و کانال 6 نیز معمولا کانال پیشفرض است. معمولا انتخاب کانال هایی که اعدادی به دور از عدد 6 که پیشفرض است هستند، سیگنال بهتری را در اختیار شما قرار میدهد.
پس از اتمام مراحل ساده و سرراست راه اندازی روتر، بعضی از روتر ها شما را وارد تنظیمات اضافه دیگری نیز مانند تنظیمات “Parental Control” که تنظیماتی برای محدود کردن دسترسی به برخی از وبسایت ها است، تنظیمات آپدیت اتوماتیک فرمور روتر و... میکنند. پس از انجام این مراحل که جزو مراحل اولیه راه اندازی روتر هستند، وارد بخش “Wireless Setup” (البته در هر روتر ممکن است نام این بخش کمی متفاوت باشد) شوید و سپس شبکه وای فای را فعال کنید. پس از برقراری اتصال، میتوانید به مودم متصل شده و اینترنت را مرور کنید.
تنظیماتت اضافه و حرفه ای
تا به اینجا تنظیمات ابتدایی روتر را انجام داده اید و آن را راه اندازی کرده اید، اما این فقط بخشی از تنظیمات روتر است. شما با مراجعه به تب “Advanced Settings” در بخش تنظیمات روتر میتوانید به گزینه های خیلی بیشتری دسترسی پیدا کنید که بسیار مفید و کاربردی هستند، در ادامه تعدادی از آنها را شرح میدهیم. با ما همراه باشید.
- Quality of Service (QoS)
یکی از کاربردی ترین قابلیت های روتر ها برای سرگرمی آنلاین. شما با استفاده از این قابلیت میتوانید سرعت دانلود و آپلود روتر برای انجام کار های مختلف را الویت بندی کنید که همین باعث میشود استریم موسیقی و فیلم و همچنین بازی های آنلاین و... را در الویت قرار دهید تا بهترین تجربه را از استفاده از آنها داشته باشید. بسیاری از روتر ها دارای بخشی در صفحات تنظیمات خود هستند که به مشاهده میزان ترافیک استفاده شده اختصاص دارند. وارد این بخش شوید و سپس وارد بخش “QoS” شوید. این سرویس را فعال کنید و سپس میتوانید سرویس های استریم موسیقی، مشاهده آنلاین فیلم، بازی های آنلاین و... را در الویت سایر کار ها قرار دهید. همچنین میتوانید دستگاه ها را نیز الویت بندی کنید. تا چند سال پیش این کار را با یافتن آدرس “MAC” هر دستگاه به صورت دستی و قرار دادن آنها در لیستی صورت میگرفت، که الان تغییر کرده و راحت تر شده است و شرکت هایی مانند “Netgear” روز به روز اینگونه قابلیت ها را در قالب رابط کاربری گرافیکی (GUI) ارائه میدهند.
“QoS” به شما دستگاهی را که بیشتر از سایر دستگاه ها از ترافیک استفاده کرده و سرعت شما را کم میکند را نمایش میدهد.
امروزه با محبوبیت فراوان سرویس های استریم، معمولا اکثر ترافیک به این سرویس ها اختصاص داده میشود. شما میتوانید منشکلات مربوط به سرعت را از طریق QoS تشخیص داده و رفع کنید.
- Guest Networks
اگر نمیخواهید که دست هیچ کسی خارج از شبکه خارجی اینترنت خانه تان به فایل های شخصی تان برسد، این قابلیت برای شما است! به منظور راه اندازی این قابلیت، به صفحه تنظیمات روتر خود مراجعه کرده و سپس وارد بخش “Wireless Settings” شوید. این قابلیت به صورت پیشفرض در اکثر روتر ها غیر فعال است. همچنین برای فعال کردن این قابلیت باید یوزرنیم و پسورد خود را نیز مجددا وارد کنید.
هم اکنون پیشنهاد میشود که حداقل از استاندارد “WPA2” برای رمزگذاری روتر خود استفاده کنید اما شما میتوانید روتر خود را باز نیز بگذارید تا هر فرد که خانه شما میاید به راحتی به روتر شما متصل شود، که البته در این صورت ممکن است همسایه ها نیز از اینترنت شما استفاده کنند! همچنین شما میتوانید تعیین کنید که میهمانان در چه ساعاتی و تا چه اندازه ای بتوانند از یانترنت شما استفاده کنند.
- مانیتور کردن ترافیک
اینکه مشاهده کنید چه نوع ترافیکی در حال رد و بدل شدن در روتر شماست، و همچنین محدود کردن این ترافیک، میتواند قابلیت بسسیار کاربردی باشد. به منظور دسترسی به این قابلیت، به تنظیمات روتر مراجعه کرده و به دنبال گزینه ای به نام “Traffic Monitor”، “Traffic Meter”، “Monitor Traffic” و یا چیزی مشابه باشید. با فعال کردن این قابلیت، شما میتوانید ترافیک روتر خود را تحت کنترل داشته باشید و ترافیک ورود (دانلود) و ترافیک خروجی (آپلود) را محدود نیز کنید. البته همه روتر ها نیز دارای این قابلیت نیستند.
- FTP Server
کاربران قدیمی اینترنت شاید روز هایی را که هنوز سرویس هایی مانند “DropBox” وجود نداشتند و کاربران برای ارسال فایل به یکدیگر مجبور به استفاده از “FTP” بودند را به خاطر داشته باشند! شاید FTP دیگر توسط کاربران معمولی مورد استفاده قرار نگیرد، اما هنوز هم برای ارسال فایل ها به سرور ها و سرویس های ابری مفید و کاربردی است.
معمولا روتر هایی که حداقل یک پورت یو اس بی دارند دارای قابلیت FTP هستند. اولین چیزی که نیاز دارید، یک حافظه اکسترنال مانند یک هارد درایو است که با استفاده از کابل یو اس بی به روتر متصل کنید. در قدم بعدی مجددا به تنظیمات روتر مراجعه کرده و به دنبال گزینه ای به نام “usb Settings” و یا چیزی مشابه باشید. در این تب تیک گزینه ی “FTP via Internet” را بزنید. هم اکنون کاربران متصل به روتر میتوانند به حافظه ی USB دسترسی پیدا کنند. همچنین میتوانید تعیین کنید که اجازه حذف و یا ریختن فایل های جدید به هارد دیسک را تنها ادمین (Administrator) داشته باشد.
در بعضی روتر ها حتی سطح دسترسی کاربران به فایل ها و پوشه های مختلف را نیز میتوانید تعیین کنید.
همچنین پیشنهاد میدهیم که مطلب زیر را نیز مطالعه کنید:
معرفی بهترین نرم افزار های FTP رایگان برای ویندوز
- MAC Address Filtering
آدرس مک یک نوع نام برای دستگاه هایی که به اینترنت متصل میشوند هستند که تغییر نیز نمیکنند زیرا در سخت افزار دستگاه هستند. شما میتوانید از آدرس MAC دستگاه ها استفاده کرده و دسترسی به بعضی از دستگاه ها ندهید، یا تنها به بعضی از دستگاه ها دسترسی بدهید.
به منظور انجام این کار به دنبال گزینه ی “MAC Filter” در تنظیمات روتر باشید. روتر های دو یا سه بانده، از شما میخواهند تعیین کنید که برای کدام باند ها میخواهید این کار را انجام دهید. آدرس مک گوشی های تلفن همراه را میتوانید از طریق بخش “Settings > About” بیابید. در کامپیوتر های مک و ویندوزی میتوانید این آدرس را از طریق بخش “Network and Sharing Center” مشاهده کنید. یک نام دیگر آدرس MAC، "آدرس فیزیکی" (Physical Address) است.
به منظور مشاهده ادرس مک تمامی دستگاه های موجود در سبکه تان، از مطلب زیر کمک بگیرید:
- Parental Controls
با استفاده از Parental Controls میتوانید تعیین کنید که هر دستگاه چند ساعت بتواند به روتر متصل باشد (با استفاده از آدرس MAC دستگاه). بنابراین اگر فرزند شما عادات بدی در استفاده از گوشی تلفن همراه دارد و موقع خواب نیز از گوشی استفاده میکند و شما نمیخواهید که هر شب به او تذکر دهید، میتوانید دسترسی او را به صورت اتوماتیک محدود کنید.
با استفاده آدرس MAC دستگاه ها میتوانیسد آن ها را در لیستی قرار دهید تا تنها ساعات مورد نظر شما بتوانند از اینترنت استفاده کنند. انجام این کار بسیار ساده بوده و تنها چند دقیقه زمان شما را میبرد.
آخرین قدم
همه کاربرن با مطالعه و استفاده از دفترچه راهنمای روتر میتوانند آن را طی چندین دقیقه به راحتی راه اندازی کرده و استفاده کنند، اما همیشه تنظیمات مخفی تر و حرفه ای تری نیز هستند که با دسترسی به آنها میتوانید کار های روزمره خود را بسیار راحت تر و سریع تر پیش ببری که البته برای تنظیم این قابلیت های اضافه نیاز به زمان بیشتری دارید.
همچنین اگر به فکر خرید یک روتر در بازار هستید و دقیقا نمیدانید که چه چیزی خریداری کنید، پیشنهاد میدهیم که به قابلیت های روتر توجه کنید، البته نه فقط قابلیت های ذکر شده بر روی جعبه ی روتر، بلکه تمامی قابلیت هایش!
موفق باشید.