آیا از SPAM باید هراس داشت؟

فناوری اطلاعات و ارتباطات، همان اندازه که سودمند و مفید است، در صورت عدم آمادگی ما برای مقابله با آسیب‏های موجود در نرم افزارها و سیستم‏های عامل، مشکلات فراوانی را برای ما به ارمغان می‏آورد.
دزدی اطلاعات از رایانه ‏ها ، از بین بردن اطلاعات، تخریب برنامه ‏های exe و هزاران مسئله دیگر، همه و همه ناشی از سهل‏ انگاری و عدم شناخت کاربران از آسیب‏ رسان های اینترنتی است. یکی از این آسیب‏ رسان ها، spam است.

اینترنت، امکان استفاده از سرویس‏ها و خدمات متعددی را در اختیار کاربران قرار می‏دهد. ارسال و دریافت نامه الکترونیکی ( E-mail ) ، یکی از قدیمی‏ ترین و در عین حال متداول‏ ترین سرویس‏های ارائه شده روی اینترنت است.
با وجود تمامی مزایا و پتانسیل‏ های سرویس فوق، در چند سال اخیر و همزمان با رشد و گسترش استفاده از اینترنت، شاهد مشکلات و مسائل جانبی در این رابطه نیز هستیم. توزیع نامه‏ های آلوده به ویروس‏ها یا کرم‏ها، ارسال یا دریافت نامه ‏های الکترونیکی ناخواسته که از آنان با نام Spam یاد می‏شود، نمونه‏ هایی در این زمینه است.

در این مقاله قصد داریم ضمن بررسی جایگاه سرویس پست الکترونیکی با مفهوم Spam ، منابع توزیع و روش‏های مقابله با آن، آشنا شویم.

E-mail : بهترین گزینه ارتباطی در عصر اطلاعات:
امروزه از Email به عنوان متداول ترین روش ارتباطی در جهان، استفاده می شود.
براساس بررسی انجام شده توسط موسسه تحقیقاتی Forrester، بیش از 35 درصد زمان استفاده از اینترنت به ارسال و دریافت نامه‏ های الکترونیکی، صرف می شود.

60 درصد کاربران اینترنت طی روز 10 نامه یا کمتر، 23 درصد بیش از20 و صرفا 6 درصد بیش از50 نامه الکترونیکی را طی روز دریافت می‏کنند.
78 درصد کاربران اینترنت طی روز 10 نامه یا کمتر و 11 درصد بیش از 20 نامه الکترونیکی را طی روز ارسال می‏کنند.
73 درصد کاربران اینترنت، حداکثر یک ساعت از زمان استفاده از اینترنت را به دریافت یا ارسال نامه الکترونیکی، صرف می‏کنند.
46 درصد از استفاده‏ کنندگان سرویس پست‏ الکترونیکی در سال 2003، اعلام کرده‏اند که فضای استفاده شده آن نظیر فضای استفاده شده در سالیان گذشته است.
48 درصد از استفاده‏ کنندگان سرویس پست ‏الکترونیکی در سال 2003، اعلام کرده‏اند که فضای اختصاص یافته برای آنان نسبت به سال 2002، افزایش یافته است.

در سال 1995، هر کاربر اینترنت ( خصوصا کارمندان موسسات و سازمان‏ها )، طی روز 3 نامه را ارسال و در مقابل 5 نامه را دریافت کرده است. در سال 2002، وضعیت فوق تغییر و در مقابل ارسال 20 نامه، 30 نامه را دریافت داشته ‏اند.

پیش بینی می‏شود که تعداد نامه‏ های ارسالی تا سال 2006 از مرز 31 میلیارد در یک روز به 60 میلیارد برسد. در صورتی که ظرفیت هر نامه الکترونیکی را معادل 59 کیلو بایت در نظر بگیریم ( منبع: موسسه تحقیقاتی Forrester )، روزانه حجمی معادل 829 ترابایت، و در طی یک سال 35 پتابایت، اطلاعات مبادله می‏شود.

Spam چیست؟
به نامه ‏های الکترونیکی ناخواسته و اغواکننده، Spam گفته می‏شود. بین Spam و ویروس‏های کامپیوتری ارتباط مستقیمی وجود نداشته و حتی پیام‏های معتبر و از منابع موثق می‏توانند در زمره این نوع از نامه‏ های الکترونیکی قرار گیرند. نامه‏ های الکترونیکی ناخواسته معمولا به صورت عمده ( Bulk )، ارسال می شوند.

به منظور آشنایی بیشتر با ابعاد متفاوت نامه ‏های الکترونیکی ناخواسته، به برخی از اطلاعات استخراج شده در این خصوص اشاره می‏شود:
نیمی از ترافیک مربوط به نامه‏ های الکترونیکی مربوط به Spam است (پیام‏های تجاری، آگهی ‏ها و سایر موارد مشابه).
بر اساس بررسی انجام شده توسط موسسه تحقیقاتی Forrester، فروشندگان کالا و خدمات طی یک سال بیش از200 میلیارد نامه الکترونیکی ناخواسته را ارسال می کنند.
بر اساس بررسی انجام شده توسط یکی از بزرگترین شرکت‏های فیلترینگ نامه‏ های الکترونیکی ناخواسته، Spam بیش از 40 درصد از ترافیک نامه‏ های الکترونیکی در اینترنت را شامل می‏شود.
3 شرکت عمده ارائه دهنده خدمات پست‏ الکترونیکی در جهان ( AOL ، مایکروسافت، یاهو) ، بیش از 200 میلیون آدرس Email را در خود نگهداری کردده‏اند. مراکز فوق، اهداف جذابی برای ارسال کنندگان نامه‏ های الکترونیکی ناخواسته ( Spammers )، است.
بر اساس اعلام شرکت AOL در ماه مارس سال 2003 ، بیش از یک میلیارد نامه الکترونیکی ناخواسته صرفا طی یک روز با استفاده از نرم ‏افزارهای فیلترینگ، حذف شده‏اند.
شرکت AOL اعلام کرده است که به‏ طور متوسط در هر روز به ازای هر آدرس نامه الکترونیکی، 28 نامه Spam را مسدود می‏کند.

هر یک از ما ممکن است طی روز چندین نامه ‏الکترونیکی ناخواسته را دریافت کنیم. ( برخی کاربران تعدادی بیشتر و برخی دیگر، تعداد کمتر). در صورتی که دارای یک آدرس پست الکترونیکی هستید، همواره امکان دریافت نامه‏ های الکترونیکی ناخواسته، وجود خواهد داشت.

یک نمونه Spam:
(( شما می توانید 82 درصد از وزن خود را صرفا در چند ماه کاهش دهید، آیا این موضوع برای شما جالب است؟ ما نیز امیدواریم که چنین اتفاقی بیافتد. برای آگاهی از اطلاعات بیشتر از سایت ما دیدن کنید))

پیام فوق قطعا یک Spam است. این نوع از نامه‏ های الکترونیکی بدون شک رنج آور و در صورتی که تعداد آنان زیاد باشد، مشکلات و مسائل خاص خود را به دنبال خواهند داشت. در صورتی‏که شما دارای یک آدرس پست الکترونیکی عمومی هستید، ممکن است صدها پیام ناخواسته را با ظاهری کاملا معقول و منطقی دریافت کنید.

حتی با استفاده از فیلترهای مناسبی که ممکن است استفاده شود، امکان دریافت این چنین نامه‏ های‏ الکترونیکی ناخواسته‏ای وجود خواهد داشت. در برخی موارد ممکن است برنامه‏ های فیلتر باعث حذف نامه‏ های الکترونیکی شوند که تمایل به دریافت آنان را داشته باشیم.