چیپ ست (Chipset) چیست؟

احتمالاً شما هم نام "چیپ‌ست" را شنیده‌اید و علاقمند به کسب اطلاعاتی درباره این قطعه حیاتی در سیستم‌های کامپیوتری هستید.


چیپ‌ست مانند یک مرکز ارتباطات و کنترل ترافیک و داده و پردازش اطلاعات در مادربورد عمل می‌کند و این چیپ‌ست است که تعیین‌ می‌کند چه قطعاتی با مادvبرد از جمله "Cpu"، "Ram"، هارد دیسک و کارت گرافیک سازگار می‌باشد.

چیپ‌ست به طور فیزیکی مجموعه‌ای از تراشه‌ها را تشکیل می‌دهد و به عنوان یک مدار روی مادربورد قرار می‌گیرد.


در زمان‌های قدیم و در نسل‌های اولیه رایانه‌ها، مادربورد‌ها شامل چندین قطعه و چیپ به صورت گسسته، بی نظم و ناکارآمد برای هر یک از اجزای کامپیوتر همچون ماوس، صفحه کلید، کارت گرافیک، و... بودند.

به منظور بهینه‌سازی، مهندسان کامپیوتر در حوزه سخت‌افزار در صدد طراحی سیستم‌ بهتر با هدف یکپارچه‌سازی کردن این تراشه‌ها بر آمدند و چیپ‌ست‌های کنونی نیز شامل مجموعه‌ای از اجزا و تراشه‌های الکترونیکی و به صورت یکپارچه هستند که وظیفه مدیریت اطلاعات در بین پردازنده‌ها و سایر قسمت‌های مادربورد را بر عهده دارند.


به تدریج با ظهور گذرگاه PCI یک طراحی جدید به نام "پل‌ها" پدید آمد و این پل‌ها نیز خود به دو دسته "پل‌ شمالی" و "پل جنوبی" تقسیم شدند که هر کدام از آن‌ها وظایف و اهداف خاصی را در سیستم دنبال می‌کنند.

تراشه پل شمالی به طور مستقیم به "CPU" متصل می‌شد و به عنوان واسطه ارتباطی بین اجزای مختلف همچون "RAM" و... عمل می‌کرد و پل جنوبی نیز وظیفه ایجاد ارتباط پورت‌های مختلف همچون ماوس، کیبورد و... را بر عهده داشت. البته این نوع معماری اکنون استفاده نمی‌شود و یک روش سنتی بود.

گذرگاه‌ در رایانه نیز به مجموعه‌ای از سیم‌هایی گفته می‌شود که می‌توانند اطلاعات و دستورات را بین CPU، حافظه و دستگاه‌های جانبی جابجا نمایند.

البته هر کدام از گذرگاه‌ها نیز دارای سرعت‌های متفاوتی هستند.

در چیپ‌ست‌های کنونی تمامی قطعات به صورت یکپارچه شده‌اند و به طور مستقیم با پردازنده در ارتباط هستند و بر اساس توابعی خاص و بر اساس اولویت اطلاعات را به "CPU" منتقل می‌کنند.

با توجه به اینکه ارتباط بین پردازنده و سایر اجزای مادربورد توسط چیپ‌ست کنترل می‌شود، نقش مهمی در انجام بسیاری از کار‌ها در کامپیوتر همچون بازی کردن و... دارد.


عمل اورکلاک چیست؟

همان‌طور که در ابتدای مقاله هم گفته شد، این چیپست است که تعیین کننده سازگار بودن قطعات مختلف با سیستم و مادبورد شما می‌باشد. اما آیا می‌دانید چگونه می‌توانید سرعت بین این اجزای سخت‌افزاری را افزایش دهید؟

به این عمل اورکلاک کردن می‌گویند که با انجام آن سرعت بخشی بین اجزای مختلف مخصوصاً بین CPU و GPU (پردازنده گرافیکی) صورت می‌گیرد.

اگر قصد دارید بیشتر زمان خود را در استفاده از کامپیوتر صرف بازی کردن کنید، می‌توانید عمل اورکلاک را انجام دهید.

اما باید بگوییم انجام این کار علاوه بر اینکه باعث تولید گرمای بیشتر می‌شود، بلکه موجب کاهش عمر مفید قطعات نیز می‌شود. تا جایی که شاید نیاز به استفاده از سیستم‌های خنک کننده داشته باشید.

نا گفته نماند انجام اورکلاک برای هر CPU امکان‌پذیر نمی‌باشد که البته سعی خواهیم کرد در مقاله‌های بعدی چگونگی عمل اورکلاک را آموزش دهیم.


در حال حاضر توجه کردن به چیپ‌ست جهت خرید یک سیستم کامپیوتری جدید حائز اهمیت بوده و کارایی و مشخصات آن‌ها بر اساس نوع پردازنده (همچون :Core i 7,5,3) متفاوت می‌باشد.

در حال حاضر سازندگان چیپ‌ست توسط کمپانی‌های مختلفی با معماری‌های متفاوت انجام می‌گیرد.

برای مثال شرکت اینتل، ان‌ویدیا چیپ‌ست‌هایی با معماری ایکس 86 و تخته‌مدار اصلی تولید و عرضه می‌کنند.

 

سایر مقالات مربوط به سخت افزار