آموزش نکاتی برای خنک نگهداشتن لپ تاپ و افزایش عمر آن

یکی از مهمترین پارامترها در نگهداری یک لپ تاپ زیر نظر داشتن دمای سیستم است، اکثر لپ تاپ های موجود دارای مادربوردهای بسیار ظریف و پیشرفته ای هستند که بسیار به گرما بسیار  حساسند، به علت فشرده بودن قطعات در کنار یکدیگر در صورتی که یک قطعه آسیب ببیند امکان آسیب دیدگی قطعات دیگر نیز بسیاروجود دارد.

از مهمترین عامل های آسیب رسان به قطعات داخلی کامپیوتر از جمله مادربورد و کارت گرافیک آن بورد لپتاپ ها، دمای قطعات داخلی سیستم است که با استفاده از چند سنسور اندازه گیری می شود، هرکدام از این سنسورها دمای قطعه یا گروهی از قطعات را نشان می دهند که با بررسی آن ها می توانید از سلامت کامپیوتر خود اطلاع حاصل کنید.سنسورهای قرار گرفته بر روی لپ تاپ معمولا شامل سنسور CPU (در صورت دو هسته ای بودن، برای هر هسته یک سنسور در نظر گرفته می شود)، سنسور های شمال و جنوبی Temp1 و Temp2 که به بیان ساده دمای مادربورد و رم های را نشان می دهند و سنسور HDD که دمای هارددیسک را نشان می دهد. استاندارد در نظر گرفته شده برای دمای قابل قبول در هر لپتاپ با توجه به نوع CPU و معماری مادربورد تعیین می شود، مثلا در مورد پردازنده Intel T9400 ماکزیمم دمای قابل تحمل 105 درجه در نظر گرفته شده است و دمای مناسب آن بین 60 تا 70 در نظر گرفته شده است و دمای بیشتر از این نشاندهنده گرم بودن بیش از حد پردازنده دستگاه یا CPU است.

سنسورهای Temp1 و Temp2 نشاندهنده دو عضو مهم از مادربورد شما هستند، یکی خود مادربورد یا کارت گرافیک و دیگری رم ها، درجه حرارت نشان داده شده توسط این سنسور بسیار مهمتر از درجه حرارت نشان داده شده توسط سنسور CPU است زیرا معمولا تمرکز سیستم های خنک کننده روی CPU است، بنابراین از CPU بسیار مراقبت می شود ولی در صورتی که دمای دیگر قطعات لپتاپ بیشتر از حد مجاز شود مکانیزم اختصاصی برای خنک کردن آن قطعه یا کل قطعات وجود ندارد. اینجا دقیقا همانجایی است که شما باید مراقب باشید! اگر دمای کامپیوتر یا قطعات داخلی لپتاپ شما بیشتر از حد معمول باشد، در ابتدا باید به دنبال یافتن دلیل افزایش گرمای لپتاپ خود باشید و در ادامه باید راهی برای برطرف کردن آن پیدا کنید. قبل از همه باید راهی برای اطلاع پیدا کردن از مقادیر سنسورهای نام برده پیدا کنید، نرم افزار SpeedFan این مقادیر را برای شما فراهم می کند، SpeedFan با توجه به نوع مادربورد شما انواع سنسورهای نام برده را شناسایی و مقادیر آن ها را برای شما نمایش می دهد.به خاطر داشته باشید که این نرم افزار رایگان است و حتی می توانید آن را روی کامپیوتر های دسکتاپ هم نصب کنید.این نرم افزار می تواند با نمایش میزان دمای هر قطعه سرعت فن دستگاه را با توجه به دمای سیستم کم و زیاد کند.

این نرم افزار علاوه بر نمایش سنسورها امکان تغییر فرکانس CPU و تغییر سرعت فن دستگاه را به منظور خنک سازی بیشتر فراهم می کند. توجه داشته باشید که سنسورهای نمایش داده شده با توجه به مادربورد شما ممکن است متفاوت باشد و همینطور قابلیت هایی که در اختیار شما قرار می گیرد نیز با توجه به سیستم شما برای شما فراهم می شود، مثلا امکان تغییر فرکانس CPU یا تغییر سرعت فن دستگاه بر روی بیشتر مادربوردها در دسترس نیست. همانطور که در تصویر بالا نشان داده شده است، دمای سیستم، دمای CPU، دمای هارددیسک نشان داده شده است و در سمت دیگر سرعت فن CPU، فن POWER و فن Chassis نشان داده شده است و در پایین صفحه فرکانس CPU نشان داده شده است که می توانید درصد آن را تغییر دهید. نشان دادن این همه اطلاعات مستلزم کامل بودن سنسورهای قرار گرفته بر روی سیستم شما است ولی در بیشتر لپتاپ ها اطلاعاتی به این وسعت در اختیار شما قرار ندارد و اطلاعات موجود به دمای CPU و دمای سیستم خلاصه می شود، اندک اطلاعات موجود نیز بسیار می تواند مورد استفاده شما قرار گیرد. بعد از نصب نرم افزار، در کنار دماهای نشان داده شده، علامت هایی قرار می گیرد که نشاندهنده وضعیت موجود است، علامت های موجود عبارتند از:

● تیک: نشان دهنده این است که وضعیت موجود مناسب است

● فلش رو به پایین: نشان دهنده روند کاهشی دمای سنسور

● فلش رو به بالا: نشان دهنده روند افزایشی دمای سنسور

● آتش: این علامت نشان دهنده این موضوع است که دمای سنسور مورد نظر بالا و در وضعیت بحرانی است. در مورد سنسورهای قرار گرفته روی CPU افزایش و کاهش متناوب دما بسیار عادی است زیرا در صورتی که برنامه ای در حال اجرا باشد، از پردازنده درخواست پردازش داده های خود را دارد و همزمان با فعالیت CPU دمای آن نیز افزایش پیدا می کند و در همین زمان فن CPU به کار می افتد و دما را کاهش می دهد، بنابراین تغییر دمای CPU چندان موضوع نگران کننده ای نیست ولی اگر دمای سنسور CPU شما به مدت زیادی بالا باشد در حالی که هیچ نرم افزاری از آن استفاده نمی کند باید موضوع را جدی بگیرد و سیستم خنک کننده کامپیوتر خود را بررسی کنید تا آسیب ندیده باشد. همانطور که گفته شد سنسور مهمتر سنسورهایی هستند که دمای سیستم و کارت گرافیک را نشان می دهند، که معمولا به نام های Temp1، Temp0، و Temp8 نامگذاری می شوند. این سنسورها در لپتاپ در مکان هایی قرار گرفته اند که سیستم خنک کننده دسترسی مناسبی به آن ها ندارد و در صورت افزابش دما باید با راه های دیگری آن ها را خنک کرد. همیشه مراقب این سنسورها باشید تا در وضعیت بحرانی قرار نگیرد، در غیر این صورت موضوع را جدی بگیرید و باز برای رفع نقص لپتاپ خود را به تعمیرگاه بفرستید. روش هایی برای تقویت سیستم خنک کننده لپتاپ ها وجود دارد که از مهمترین آن ها می توان به Cool Padها اشاره کرد. Cool Padها قطعاتی هستند که مانند یک تخته در زیر کامپیوتر قرار می گیرند و در داخل یا روی آن ها چند فن قرار گرفته است تا به خنک کردن لپتاپ کمک کنند.