راهنمای جامع انتخاب و خرید مادر برد (Mother Board)

● چیپ ست در اولویت
اشتباه بیشتر افرادی که اقدام به انتخاب قطعات دسکتاپ می کنند این است که در گام اول می خواهند پردازنده خود را به شکل دقیق انتخاب کنند. راه صحیح آن است که در ابتدای امر گونه پردازنده موردنظر را انتخاب کنید تا سازگاری سوکت آن برای شما مشخص شود. در گام بعدی بی خیال پردازنده شوید و چیپ ست مناسب را انتخاب کنید. اینکه دستگاه دسکتاپ را به چه منظوری تهیه می کنید می تواند کمک بزرگی در انتخاب چیپ ست مناسب باشد. در صفحه قبل گفته شد که چیپ ست های جدید Intel از موتورهای گرافیکی قدرتمندی مانند GMA X4500 بهره می برند. از این رو استفاده از محصولات NVIDIA را برای پشتیبانی از محصولات Intel از نظر دور کنید. منکر قابلیت های فاخر NVIDIA نیستم، اما به لحاظ تجربی ثابت شده است که چیپ ست های Intel بهتر از محصولات Intel پشتیبانی می کنند. همین طور در خصوص AMD توجه داشته باشید که از چیپ ست های جدید خانواده AMD 7xx بهره ببرید و مدل های خاندان AMD 6xx را فراموش کنید. این گونه فکر کنید که پول می دهید تکنولوژی روز را در اختیار بگیرید و قرار نیست در قبال هزینه ای که صرف می کنید محصول دو سه سال قبل را به شما قالب کنند، حتی اگر ارزان باشد!
پس از انتخاب چیپ ست می توانید با خیالی آسوده به انتخاب مشخصات دقیق پردازنده دلخواه بپردازید.

● چه نوع دسکتاپی؟
بیشتر دسکتاپ هایی که سرهم بندی (Assembled) می شوند بیش از آنکه دسکتاپی کامل باشند، مجموعه ای از قطعات  هستند که در درون کابینت گردهم آمده اند. بدیهی است که نباید از این دستگاه بینوا انتظار کارایی خیلی خوبی داشت. برای مثال، می توان جمع مادربردی با چیپ ست AMD 790GX با پردازنده Sempron یا Athlon64 X2 5000 و 512 مگابایت حافظه DDR2 را به عنوان یکی از عجایب هفت گانه دنیا انتخاب کرد. وضعیت اغلب دستگاه های دسکتاپ کنونی چیزی غیر از این نیست. برقراری تناسب میان قطعات، کمتر مورد توجه کاربران قرار می گیرد. به شخصه استفاده از محصولات AMD را بیشتر می پسندم، اما برای کاربری که قصد دارد دسکتاپی حرفه ای تهیه کند و 250 هزار تومان برای پردازنده و 200 هزار تومان برای مادربرد در نظر گرفته است، به طور حتم یکی از پردازنده های چهارهسته ای Core 2 Quad و ماردبردی را پیشنهاد خواهم کرد که از چیپ ست Intel P45 برخوردار باشد.

● CrossFire و SLI را فراموش کنید!
این تکنولوژی های پشتیبانی همزمان از چند کارت گرافیک مانند SLI و CrossFire نیز برای خود معضلی محسوب می شوند، زیرا هزینه های پیدا و پنهان بسیاری را بر دوش مصرف کننده تحمیل می کنند و آن گونه که باید پاسخگوی رفتارشان نیستند. تا می توانید از این گونه امکانات پرهیز کنید و پول بی زبان را خرج آن ها نکنید. بدتان نیاید اما این قبیل تکنولوژی ها به خصوص گونه های جدیدترشان یعنی SLI 3 Way و CrossFireX بیشتر برای قشر خاصی از کاربران بازار (مرفهان بی درد!) طراحی شده است. برخلاف تکنولوژی های ذکر شده، استفاده از تکنولوژی های هیبریدی SLI Hybrid و ATI Hybrid به صرفه و صلاح مصرف کنندگان محترم خواهند بود و لحاظ نکردن آن ها در انتخاب نهایی، خسرانی جبران ناپذیر محسوب می شود. کمتر از ده دوازده درصد کاربران کامپیوترهای دسکتاپ به کارت های گرافیک مستقل نیاز جدی دارند و موتورهای گرافیکی تعبیه شده در بطن چیپ ست های IGP برای مابقی کاربران کفایت خواهد کرد. هنگام انتخاب سیستم گرافیکی، مراقب باشید که با دقت انتخاب کنید که بعدا پشیمان نشوید.

● انتخاب صحیح نسل حافظه!
انتخاب نوع و میزان حافظه مناسب برای دستگاه، هوشمندی عجیب و غریبی نمی خواهد و تکلیف تا حدود زیادی مشخص شده است. کافی است مشخصات پردازنده مشخص و در گام بعدی نوع حافظه از میان DDR2 و DDR3 انتخاب شود. دیگر اینکه، شایسته است مادربرد موردنظر از تکنولوژی حافظه های دو کاناله (Dual Channel) پشتیبانی کند. این تکنولوژی بیش از آن چیزی که نشان می دهد کارآمد و مفید است.

● پرهیز از OverClocking
یکی از کارهای بی نهایت خطرناک و از جمله بلاهایی که می توان بر سر مادربردها نازل کرد، افزایش سرعت فرکانس گذرگاه اصلی آنهاست. شرکت Intel این گذرگاه را FSB و AMD آن را HyperTransport نامگذاری کرده است. شرکت های توزیع کننده مادربردهای Gigabyte، Asus، msi و DFI تاکید ویژه ای بر قابلیت های OverClocking دارند، اما بدانید که این محصولات برای مخاطبان عام مناسب نیستند.

● نسخه دوم PCIe
یکی دو سالی می شود که نسخه دوم شکاف PCIe عرضه شده است و در بسیاری از مادربردها استفاده می شود. فقط دقت کنید که PCIe x2 با PCIe 2.0 متفاوت است. اولی نشان می دهد که شکاف PCIe شامل دو کانال ارتباطی، PCIe x16 نشان دهنده 16 کانال ارتباطی و PCIe 2.2 نشان دهنده نسخه رابط پرسرعت PCIe است. بیشتر کارت های گرافیک درست و درمون سازگار با نسخه دوم یعنی PCIe 2.0 تولید می شوند. حتی اگر نیازی به کارت گرافیک نیز نداشته باشید، باز توصیه می کنم مادربردی تهیه کنید که نسخه رابط PCIe آن به روز باشد.

● رابط های مدرن
این نکته را نیز اضافه کنم که یکی دو سالی می شود که نسخه دوم شکاف PCIe عرضه شده است و در بسیاری از مادربردها استفاده می شود. فقط دقت کنید که PCIe x2 با PCIe 2.0 متفاوت است. اولی نشان می دهد که شکاف PCIe شامل دو کانال ارتباطی و PCIe x16 نشان دهنده 16 کانال ارتباطی است، اما PCIe 2.2 نشان دهنده نسخه رابط پرسرعت PCIe است. بیشتر کارت های گرافیک درست و درمون سازگار با نسخه دوم PCIe تولید می شوند.

● حرکت کمتر، اختلال کمتر
بارها گفته ام و بار دیگر می گویم که هر چه تعداد فن بیشتر شود، میزان سر و صدا نیز افزایش خواهد یافت. از این رو سعی کنید از مادربردهایی استفاده کنید که سیستم خنک سازی آن ها فاقد فن باشد. بد نیست این موضوع را در خرید دیگر قطعات نیز منظور کنید. همچنین مادربردی را انتخاب کنید که از تکنولوژی های مدیریت مصرف انرژی مانند AMD Cool’n’Quiet برخوردار باشد. نباید فراموش کنید که این تکنولوژی به صورت پیش فرض غیرفعال است و باید از طریق Setup فعال شود تا بتوانید از این قابلیت بهره ببرید.

● برق رسانی مرحله ای
در این باره یکبار صحبت کرده ام و به اختصار یادآوری می کنم که سیستم مدیریت تامین برق پردازنده، چیپ ست اصلی و شکاف های حافظه به صورت چندمرحله ای (Phase) طراحی شده است. هر چه تعداد مدارهای مستقل، اما هماهنگ تامین برق پردازنده بیشتر باشد، کارایی پردازنده افزایش می یابد و استقامت بیشتری در برابر ناملایمات نشان خواهد داد. مدل های حرفه ای از سیستم ده تا شانزده مرحله ای (16 Phase) بهره می برند، اما بهترین سیستم های میان قیمت حداکثر شش مرحله ای هستند. مادربرد اقتصادی حداقل باید سه مرحله ای باشد. تعداد مدارهای مستقل مادربرد را می توان از شمارش القاگرهایی که در کنار پردازنده چیده می شوند تشخیص داد. این را نیز به خاطر داشته باشید که برخی سازندگان، قطعات متعلق به مدار چیپ ست و حتی حافظه را در کنار قطعات پردازنده نصب می کنند و کاربران را به سادگی فریب می دهند.

● کیفیت مواد اولیه!
تبلیغات بسیاری درباره استفاده از مواد جدید در اجزا مادربرد منتشر می شود که برخی صحیح و برخی دیگر تنها کاربرد تبلیغاتی دارند. تشخیص کیفیت مواد اولیه کاری بس دشوار است و به آَسانی قابل تشخیص نیست. این موضوع را مطرح کردم تا به این نکته اشاره کنم که اغلب سازندگان اصیل از مواد مناسب استفاده می کنند، اما سازندگان بی نام و نشانی که معلوم نیست محصول خود را در کدامیک از کارگاه ها در چین تولید کرده اند الزامی در استفاده از مواد مناسب ندارند. سازگاری با استانداردهای زیست محیطی نیز در جای خود اهمیت دارد. دستورالعمل اروپایی RoHS در این باره بسیار سخت گیر است.